Συζητούμε… για το διαδίκτυο - 6η Συνάντηση Χαρούμενων Αγωνιστών Λυκείου

Διαβάστε, αγαπητοί φίλοι, την εισήγηση του μαθητή Λυκείου από την Πάτρα Στέφανου Νικολόπουλου στην 6η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ «ΧΑΡΟΥΜΕΝΩΝ  ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ»   ΛΥΚΕΙΟΥ που έγινε στην Αθήνα το διήμερο 28 & 29 Δεκεμβρίου 2013

Κριτική ματιά στον κόσμο της ηλεκτρονικής τεχνολογίας

Στρογγυλή τράπεζα: Συζητούμε… για το διαδίκτυο  

              
Σεβαστοί πατέρες, αξιότιμοι κύριοι, αγαπητοί σύνεδροι,  
      
1. Είμαστε τα παιδιά του 21ου αιώνα και ανήκουμε στη γενιά του διαδικτύου. Είναι ένα βασικό στοιχείο, που χαρακτηρίζει την καθημερινότητά μας. Αποτελεί  για μας μια πολύπλευρη δυνατότητα, που μας προσφέρει η σύγχρονη τεχνολογία, και συνδυάζει την ενημέρωση, την επικοινωνία, τη διασκέδαση-ψυχαγωγία και φυσικά την προετοιμασία των σχολικών υποχρεώσεών μας, μια και βρισκόμαστε στην εποχή,  που η Εκπαίδευση έχει άμεση σχέση με την τεχνολογία της Πληροφορίας. Όλοι οι τομείς της καθημερινότητάς μας εξαρτώνται από το διαδίκτυο. Το συναντάμε παντού: στο σπίτι μας, στο σχολείο, σε χώρους αναψυχής, στο ταξίδι, στις  διακοπές. Βασικό ερώτημα και έγνοια μας: «εκεί που θα πάμε έχει ιντερνέτ;» ή «αν δεν έχει ιντερνέτ δεν κάνουμε τίποτα». Μας συνοδεύει στις καθημερινές  δραστηριότητες του όποιου ελεύθερου χρόνου μας. Δεν υπάρχει μέρα χωρίς καμιά αφορμή για χρήση του υπολογιστή και του διαδικτύου.

2. Η  χρήση του διαδικτύου προσφέρει ποικίλα οφέλη στον καθένα, που είναι πρόθυμος ή υποχρεωμένος να το χρησιμοποιήσει. Αρχικά το τεράστιο ποσό διαθέσιμης πληροφορίας το καθιστά πλέον πρώτη πηγή γνώσης, γνωστικού υλικού και δεδομένων, που συνεχώς ανανεώνεται, αυξάνεται, βελτιώνεται, επικαιροποιείται. 


Συγχρόνως δίνει τη δυνατότητα πρόσβασης στις μεγαλύτερες βιβλιοθήκες  του κόσμου σε πολύ γρήγορο χρόνο, δίνοντας  έτσι μία άλλη διάσταση στη  προσέγγιση και κατάκτηση της γνώσης.  Παράλληλα μια ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος είναι η δυνατότητα της  εξ’αποστάσεως εκπαίδευσης, που ανοίγει δρόμους και προσφέρει ευκαιρίες σε μαθητές και νέους γενικότερα της  επαρχίας,  των απομονωμένων  και  παραμεθόριων περιοχών, σε εργαζόμενα άτομα  και σε άτομα με ειδικές ανάγκες. Αποκορύφωμα τέλος  αποτελούν τα μαθήματα πανεπιστημιακού επιπέδου.

Εκτός από αυτά η χρήση του διαδικτύου έχει κάνει πολλές εργασίες ευκολότερες και απλές αφού διεκπεραιώνονται σε λίγα μόνο λεπτά. Και αφορούν στο χώρο της οικονομίας και των συναλλαγών, στην εξυπηρέτηση των πολιτών σε θέματα γραφειοκρατίας, στη διάθεση προϊόντων, στην προβολή έργων και δραστηριοτήτων, στο τομέα της υγείας.

Βέβαια εκεί που πραγματικά το διαδίκτυο αναδεικνύεται είναι στον τομέα της επικοινωνίας, αφού κατόρθωσε να μηδενίσει τις αποστάσεις, ώστε οι άνθρωποι να μπορούν να επικοινωνούν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, το Skype, τα προγράμματα τηλεδιασκέψεων  κα να διατηρούν επαφή με αγαπημένα τους πρόσωπα σε όλη τη γη, από την καρδιά των μεγαλουπόλεων του κόσμου μέχρι την καρδιά των ωκεανών και την παγωμένη απεραντοσύνη των πόλων.

Ένας άλλος τομέας σημαντικός είναι και  της  ψυχαγωγίας, όπου με το διαδίκτυο  έχουμε δυνατότητα πρόσβασης σε ποικίλες μορφές τεχνών, όπως η μουσική, ο κινηματογράφος, οι αθλητικές εκδηλώσεις. Βέβαια  στον ελεύθερο χρόνο  τους  πολλά  παιδιά  επιλέγουν  να διασκεδάσουν  με  τη συμμετοχή  τους  στα  on  line games, χαρακτηριστικό  στοιχείο  της  σύγχρονης  ψυχαγωγίας, που  ξεφεύγει  από  τα  παραδοσιακά  μέτρα. 

Κατά  πολλούς  αυτά  συμβάλλουν  στη συγκέντρωση  της προσοχής,  στην  παρατηρητικότητα,  στην  ικανότητα επίλυσης  προβλημάτων,  στην  εξοικείωση  με  την τεχνολογία.  Τα  χαρακτηρίζει η δράση, η αγωνιστικότητα, η περιπέτεια, η ένταση,  στοιχεία που  ξετρελαίνουν  τους νέους.

Όμως είμαστε μαθητές και με αυτή μας την ιδιότητα διαπιστώνουμε ότι το διαδίκτυο έχει μπει δυναμικά στο σχολείο και διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην εκπαιδευτική πράξη. Η ποικιλία και πληθώρα των γνώσεων καθιστούν την μάθηση διαδικασία ευχάριστη και ενδιαφέρουσα, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ισχυρό αντίδοτο στην μονοτονία. Διευκολύνεται έτσι η κατανόηση του μαθήματος και ο στενός  χώρος  της τάξης  ξαφνικά  χωράει όλον  τον κόσμο. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή η σύνδεση της εκπαίδευσης  με τον χώρο των επιστημών και τις ποικίλες εφαρμογές τους, που διευρύνουν το γνωστικό μας ορίζοντα. Η διαδικασία της υλοποίησης των projects, χωρίς τον εμπλουτισμό τους από το διαδίκτυο, θα ήταν μία μέτρια και φτωχή δημιουργία. Συμπερασματικά, το διαδίκτυο έχει αναχθεί σε πρωταρχικό και απαραίτητο στοιχείο της σχολικής και εκπαιδευτικής διαδικασίας.

3. Όμως…, όπως όλα τα πράγματα έχουν δύο όψεις, έτσι και το διαδίκτυο,  ως ανθρώπινο δημιούργημα,  έχει και αυτό τις αρνητικές  του πλευρές  και  ατέλειες. Πρώτα πρώτα  στον τομέα της ενημέρωσης. Δεν είναι λίγες οι φορές, που διαπιστώνουμε ψευδείς ειδήσεις, που σκοπό έχουν την παραπληροφόρηση και την δημιουργία ψεύτικων εντυπώσεων. Σε πιο ακραίες  δε περιπτώσεις κάποιοι προσπαθούν να πετύχουν τους στόχους τους δημιουργώντας κλίμα κινδυνολογίας και φόβου, ενώ άγνωστοι  και επικίνδυνοι φορείς  στοχεύουν στην προπαγάνδα και κάποιοι άλλοι στο προσηλυτισμό και  την υποταγή σε ιδεολογίες, κόμματα, θρησκείες. 

Νωρίτερα τονίσαμε την ανάγκη επικοινωνίας των ανθρώπων. Όταν όμως αυτή ξεφεύγει από τα θεμιτά όρια στο διαδίκτυο, περνάει στον χώρο της προσβολής της  προσωπικότητας  με συκοφαντικά μηνύματα και φωτογραφίες προσβλητικού περιεχομένου, που δυσφημούν και κατά κάποιον τρόπο παρενοχλούν το άτομο. Ο εκφοβισμός, γνωστός ως bullying, σήμερα μεταξύ των συνομήλικων μας έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα  και σε κάποιες περιπτώσεις οδηγεί τους νέους- θύματα σε ακραίες πράξεις, όπως  η τάση αυτοκτονίας.

Αλλά και στον τομέα της ψυχαγωγίας, εκεί που εμείς οι νέοι επενδύουμε τον λίγο ελεύθερο χρόνο μας και  το μικρό χαρτζιλίκι μας, το διαδίκτυο έρχεται  και μας δίνει μια ψεύτικη εικόνα του κόσμου, ενώ δεν ελέγχεται υπεύθυνα η ποιότητα και το ήθος της περιεχόμενης ψυχαγωγίας είτε με την μορφή των παιχνιδιών είτε με την μορφή της μουσικής. Αγνοούνται έτσι  άλλοι  τρόποι  ψυχαγωγίας,  όπως  η  επαφή  με  το  περιβάλλον, η  επικοινωνία  με  τους  φίλους,  ο  αθλητισμός,  ο  εθελοντισμός.  Ξαφνικά το μη σημαντικό προβάλλει ως κυρίαρχο και πρωτεύον, ενώ το πραγματικά σημαντικό και πολύτιμο παραθεωρείται και υποτιμάται. Και στο τέλος  ο εθισμός. Η υποδούλωση. Μια σκλαβιά με περίεργα δεσμά. Μια φυλακή με κελί την οθόνη του διαδικτύου και   χειροπέδες  το ποντίκι. Μια σκλαβιά, που κάνει τον άνθρωπο δυστυχισμένο και ανίκανο να σταθεί στα πόδια του, να πάρει πρωτοβουλίες, να δραστηριοποιηθεί, να ζήσει πραγματικά.
     
Τέλος όσον αφορά στο σχολείο- πέρα από τα όποια θετικά- θα μπορούσε κάποιος να αντιτάξει ότι τυποποιείται η διαδικασία της μελέτης, καθώς με την έτοιμη πληροφορία παραγκωνίζεται η κριτική ικανότητα και ο άμεσος διάλογος. Κυρίως όμως ακυρώνεται η υπέροχη σχέση αμεσότητας του δασκάλου και του μαθητή. Με τα μάτια στην οθόνη και το μυαλό προσηλωμένο εκεί, χάνουμε την επαφή με το πρόσωπο του δασκάλου μας. Χάνουμε τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε στο χαμόγελό του, να προβληματιστούμε με την σοβαρότητα ή κάποτε την αυστηρότητά του, να ωφεληθούμε από τον γεμάτο πηγαίο ενδιαφέρον λόγο του. Ο δάσκαλος  παραγκωνίζεται και εγώ είμαι μόνος χωρίς αυτόν, γιατί ο υπολογιστής δεν έχει ψυχή.

4. Τελικά τι είναι το διαδίκτυο; Ένας συνεργάτης ή ένας καταπιεστής; Ένας φίλος ή εχθρός; Ένα εργαλείο ή μια παγίδα; Κάποιοι θα ρωτήσουν «το διαδίκτυο είναι τα πάντα;». Κάποιοι άλλοι θα πουν «μπορούμε και χωρίς αυτό;». Θέλουμε απαντήσεις. Το διαδίκτυο είναι μια πραγματικότητα. Το πρόβλημα έγκειται στον τρόπο της χρήσης του. Τον αξιοποιούμε σωστά; Μήπως σπαταλάμε χρόνο;  Ωφελούμαστε ή φθειρόμαστε; Υπάρχει τρόπος να προχωρήσουμε με μέτρο; Να εκμεταλλευτούμε τα θετικά και να προστατευτούμε από τα αρνητικά του; Το θέμα είναι φλέγον. Και είμαι σίγουρος ότι φεύγοντας από εδώ θα έχω πάρει σωστές απαντήσεις. 
 
Ευχαριστώ