Μικρά στιγμιότυπα από τους μεγάλους αγώνες του Εφέσου Αγ. Μάρκου
με τους φιλο-παπικούς “Ορθοδόξους” στη Φλωρεντία
[V. Laurent, Les “Memoires” du Grand Ecclesiarquee de l’
Eglise de Constantinople
Sylveestre Syropoulos surle
concile de Florence (1438-439), Paris 1971, σ.
444-448]
Σύντομο υπόμνημα:
Απόσπασμα από τα «Απομνημονεύματα» του Συλβέστρου
Συρόπουλου, Μ. Εκκλησιάρχου της Αγ. Σοφίας Κωνσταντινουπόλεως, που συμμετείχε
στη Σύνοδο Φεράρας-Φλωρεντίας (1438-1439).
Στους διαλόγους, με κόκκινα γράμματα σημειώνονται τα λόγια του Εφέσου Αγ. Μάρκου
Ευγενικού και των ομογνωμόνων του, ενώ με μπλε
των φιλοπαπικών “Ορθοδόξων” και εχθρών του Αγ. Μάρκου.
Σε αγκύλες σύντομες γλωσσικές επεξηγήσεις μου.
§ Εφέσου : ο Άγιος Μάρκος
Ευγενικός
§ Ηρακλείας Αντώνιος: ομόγνωμος
του Εφέσου Αγ. Μάρκου, πιεσθείς όμως πολύ τελικά υπέκυψε και υπέγραψε την ένωση
§ Μυτιλήνης Δωρόθεος,
Λακεδαιμονίας Μεθόδιος: φιλο-παπικοί
εχθροί του Αγ. Μάρκου
§ Νικαίας Βησσαρίων, Ρωσίας Ισίδωρος: φιλο-παπικοί, άσπονδοι
εχθροί του Αγ. Μάρκου. Μετά τη σύνοδο παρέμειναν στην Ιταλία και έγιναν καρδινάλιοι του πάπα
§ Καβάσιλας : ο Άγ. Νικόλαος,
επίσκοπος Θεσσαλονίκης (13ος
αι.)
§ Βέκκος: Πατριάρχης
Κωνσταντινουπόλεως, υποτάχθηκε στον πάπα υπογράφοντας την ένωση στη Σύνοδο στη
Λυών (1271). Θέλησε να επιβάλει την ένωση και καταδίωξε σκληρά τους Ορθοδόξους.
Σύμβολο του φιλοπαπισμού.
Για την ακρίβεια της
αντιγραφής
και τις επισημάνσεις στο
κείμενο
π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος
Εφημέριος Αγ. Νικολάου
Πατρών
Γράφει ο Σύλβεστρος Συρόπουλος στα «Απομνημονεύματά» του :
«Εν
ετέρα δε πάλιν ημέρα συνήλθομεν εις τον πατριάρχην κατά το έθος, και ο περί της
ενώσεως εκινήθη λόγος και επήνουν την ομόνοιαν και την ειρήνην απλώς οι
εφιέμενοι του λατινισμού [οι φιλοπαπικοί “Ορθόδοξοι”].
―
Είπεν ουν ο Ηρακλείας, ότι «καλόν αν ην, ει
παρείχετε ημίν την έκθεσιν ην εστείλατε
τοις Λατίνοις . άπαξ γαρ μόνον ηκούσαμεν αυτήν, έδει δε πλεονάκις ιδείν και σκέψασθε περί αυτής».
―
Και ευθύς έφη ο Νικαίας, ότι «αισχύνη έσται τούτο
υμετέρα το δόξαι ως ηκούσατε μεν, επελάσθε δε ταύτης. Ου γαρ δει υμάς
επιλανθάνεσθαι των λεγομένων και
ακουομένων ενθάδε». Και ούτως απερράπισε και παρεκρούσατο τον λόγον
του Ηρακλείας. Τοιαύτας διασκέψεις και μελέτας ηξίουν γίνεσθαι εις τας περί της
πίστεως εκθέσεις τε και συγκαταθέσεις.
―
Έτεροι δε τινές είπον «Ολίγη εστίν η μεταξύ ημών
και των Λατίνων διαφορά, και ει θελήσουσιν οι ημέτεροι, ευκόλως διορθωθήσεται».
―
Και αποκριναμένου του Εφέσου ότι «μεγάλη διαφορά εστίν»,
―
είπον αυτώ «Ουκ έστιν αίρεσις ουδέ δύνασαι
ειπείν αυτήν αίρεσιν . ουδέ γαρ τινές των προ σου ελλογίμων και
αγίων ανδρών εκάλεσαν αυτήν αίρεσιν».
―
Έφη ουν ο Εφέσου, ότι
«Αίρεσίς εστι
και ούτως είχον αυτήν και οι προ
ημών, πλήν ουκ ηθέλησαν θριαμβεύειν τους Λατίνους ως αιρετικούς, την επιστροφήν αυτών εκδεχόμενοι και την
φιλίαν πραγματευόμενοι . ει δε βούλεσθε, δείξω υμίν εγώ όπως είχον τούτους αιρετικούς».
―
Ευθύς ουν θυμού πλήρεις γίνονται ο τε Μυτιλήνης και ο Λακεδαιμονίας και
λέγουσι «και τις άνθρωπος ει σύ και λέγεις τους Λατίνους αιρετικούς;»
και ανέστησαν ενώπιον του πατριάρχου και εγγύτερον γενόμενοι του Εφέσου αδεώς ομού τε και αναιδώς
έβαλλον αυτόν λόγοις και σκώμμασι [κοροϊδίες, χλευασμούς]: «και έως πότε ανεξόμεθα σιωπώντες, τοιαύτα σου λέγοντος»,
έφασκον, και μονονούκ οδούσι και χερσί ώρμων διασπαράξαι αυτόν . και τέλος επέθηκαν: «ερούμεν ημείς τω πάπα όπως λέγεις αυτόν αιρετικόν, και ή αποδείξεις αυτό ή πείση καθώς ει άξιος»
και εξήλθον μετά τοιαύτης οχλήσεως.