"Θέλησα να σας μιλήσω και να σας πω δυο λόγια για την ελευθερία. Η ουσιαστική ελευθερία απαιτεί να αποδεχτούμε και να παλέψουμε και να ενσωματώσουμε τις θετικές και αρνητικές συγκυρίες της ύπαρξής μας.
Η ζωή μας είναι μία σύνθεση από ικανότητες που τις αναπτύσσουμε με σκληρή δουλειά πολλές φορές ευνοημένοι από μία ιδιαίτερη κλίση, ένα τάλαντο σε έναν τομέα, αλλά και από αδυναμίες που όλοι μας έχουμε. Στη ζωή μας παλεύουμε για μία σύνθεση των δύο. Ταυτόχρονα αξιοποιώντας την πάλη αυτή, μια πάλη που είναι συνεχής, στη σχέση μας με τον εξωτερικό κόσμο, τις ευκαιρίες μας, τις χαρές μας όπως μια αποφοίτηση αλλά και τις λύπες μας, τις αποτυχίες μας.
Στην προσπάθεια αυτή είναι προτιμότερο να βλέπει κάποιος το ποτήρι μισογεμάτο, παρά μισοάδειο και να φροντίζει να αναζητεί, να ανακαλύπτει και να αποδέχεται τις θετικές πλευρές ακόμα και στις φοβερές και διφορούμενες πτυχές της ζωής του, όπως είπε κάποιος φιλόσοφος. Κάθε φορά που κάνουμε μια επιλογή που παίρνουμε μια απόφαση γίνεται μια νέα ευκαιρία στη μοναδική αυτή σύνθεση του πίνακα της ζωής μας. Η ελευθερία όμως υπάρχει και μπορεί μάλιστα να βιώνεται ακόμη καθαρότερα, να ερχόμαστε δηλαδή πιο κοντά της όταν μπαίνουμε σ’ ένα χώρο που περιορίζονται οι συνήθειες, οι ανέσεις μας, σ’ ένα χώρο που παύουν να μας γεμίζουν οι ασύνετοι κάποιες φορές περισπασμοί μας. Τότε μπορούμε ν΄ ακούσουμε περισσότερο τις δυνατές, αν μου επιτρέπεται να πω, εσωτερικές φωνές της δημιουργικότητας και της εφευρετικότητας.
Αλλά σ΄ αυτή την γιορτή της χαράς, αισθάνομαι πως πρέπει να μιλήσω λίγο και για πόνο. Ο πόνος στην ζωή μας μέσω της αρρώστιας, μέσω της δοκιμασίας μας, μέσω της αποτυχίας μας σε ατομικό αλλά και συλλογικό επίπεδο -αλήθεια υπάρχει πολύς πόνος στη ζωή αυτή- γίνεται μία ευκαιρία αφύπνισης της συνείδησης και γίνεται λυτρωτικός. Πολλοί από εμάς βιώνουμε τη συνειδητοποίηση της ελευθερίας μας ακόμα και μέσα στον πόνο.
Από την άλλη μεριά μεταξύ των βασικών παραγόντων μιας ανελεύθερης ζωής είναι η άγνοιά μας. H δική μας άγνοια. Για το πώς μπορούμε σε βασικές λειτουργίες μας να προσδιορίσουμε τις ζωές μας. Η αδράνειά μας, η δική μας αδράνεια, όπου με στείρες ασχολίες αφήνουμε την καθημερινότητα να μας ναρκώνει, αλλά και ο φόβος της ευθύνης, της δικής μας ευθύνης, ο οποίος μας οδηγεί να την μεταθέτουμε σε άλλους.
Η ελευθερία και η ευθύνη συμβαδίζουν στην ζωή μας. Θεωρώ πως το ένα δεν μπορεί να υπάρχει χωρίς το άλλο. Το βλέπουμε στις μέρες μας. Το μοναδικό στη σύγχρονη ιστορία παράδειγμα της πανδημίας. Στην καλλιέργεια των ψευδών ειδήσεων, των περίφημων fake news, που σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται για να αρνηθούμε τις ευθύνες μας.
Σε μερικές από τις πιο σημαντικές στροφές της έως τώρα δικής μου πορείας στη ζωή η αγάπη για την γνώση και την ελευθερία που πηγάζει από αυτήν, η προσοχή και η εγρήγορση για την επιστημονική αλήθεια σε συνδυασμό με την πειθαρχία, ήταν οι δικοί μου σημαντικοί οδηγοί στην αποδοχή της δικής μου ευθύνης.
Τα συνόδεψα με το αληθινό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο, τον συνάνθρωπο, όπως η επιθυμία μου να θυσιάσω μύριες φορές γι΄ αυτόν το δικό μου "θέλω". Αυτό ήταν και έγινε η δικιά μου στιγμή, η δικιά μου προσωπική συνάντηση με την αληθινή -θέλω να πιστεύω- ελευθερία. Αυτή την ελευθερία, στην οποία με ευελιξία και θάρρος κανείς παραμένει ανοικτός στις προκλήσεις. Αυτήν στην οποία επεκτείνεις καθημερινά τα δικά σου θεωρητικά όρια. Αυτήν με την οποία ξανά και ξανά κατακτάς νέες κορφές. Σας παρακαλώ εσάς τους αποφοίτους και τις αποφοίτους να ευχηθείτε να διαρκέσει αυτή η κατάσταση στη ζωή μου. Είμαι σίγουρος πως οι δικές σας αληθινές ευχές πιάνουν.
Γράφτηκε πριν πολλά χρόνια στο πιο πολυδιαβασμένο βιβλίο του κόσμου πώς θα γνωρίσετε την αλήθεια και η αλήθεια θα σας ελευθερώσει. Από την καρδιά μου εύχομαι να βρείτε την αλήθεια στη ζωή σας και μέσω αυτής να ζήσετε την ελευθερία σας αναγνωρίζοντας όχι μόνο το μεγαλείο της δικιάς σας υπεύθυνης ελευθερίας αλλά και την μοναδικότητα της ελευθερίας του διπλανού σας . Εγώ απόψε αναγνωρίζω και τιμώ την μοναδικότητα και το μεγαλείο όλων σας με την παρουσία μου στη σεμνή αυτή τελετή... "
Ομιλία του καθηγητή Σωτ. Τσιόδρα στην τελετή αποφοίτησης του Αμερικανικού Κολλεγίου, 14.7.21
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου