Συνέντευξη με τον Mert Kaya, συγγραφέα της μελέτης «Ο εξισλαμισμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας την περίοδο 1919-1925. Μία μελέτη μνήμης».
Ο νεαρός Τούρκος ερευνητής Mert Kaya αναζήτησε τις ρίζες του από τη Σμύρνη στον Πόντο και ανακάλυψε πως είναι δισέγγονος Έλληνα Πόντιου που έμεινε πίσω και ασπάστηκε το Ισλάμ. Η μελέτη του μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά και ο ίδιος δηλώνει πως «Η μνήμη είναι ένα μέρος για μάχες».
Ο Mert Kaya γεννήθηκε και μεγάλωσε στον Βουτζά της Σμύρνης. Σπούδασε Κοινωνιολογία στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Μέσης Ανατολής, με μεταπτυχιακό στο τμήμα Πολιτισμικών Σπουδών και Media του Πανεπιστημίου Hacettepe. Η διπλωματική του εργασία ήταν μια έρευνα μνήμης με θέμα τον εξισλαμισμό των Ελλήνων της Ανατολής το 1919-1925. Το θέμα δεν προέκυψε τυχαία· μια μέρα, όταν ήταν 10 ετών, μια θεία του είχε γυρίσει από το πρώτο της ταξίδι στο εξωτερικό, στην Ελλάδα, και αφηγούταν στα αδέρφια της τις εμπειρίες της. Όταν η συζήτηση βάρυνε, οι μεγάλοι έβγαλαν τα παιδιά από το δωμάτιο και έβαλαν στο βίντεο μια κασέτα που έδειχνε έναν ηλικιωμένο άντρα να τους χαιρετά λέγοντας «μου λείπετε τόσο πολύ».
Με τα χρόνια και ρωτώντας επίμονα, ο Mert έμαθε μια διαφορετική αλήθεια για την καταγωγή της οικογένειας της μητέρας του: οι ρίζες τους δεν ήταν από το Μπίτλις, μια πόλη στην ανατολική Τουρκία που κατοικείται κυρίως από Κούρδους, αλλά από την Αμάσεια του Πόντου. Ήταν Έλληνες Πόντιοι, οι πλείστοι από τους οποίους διέφυγαν στην Ελλάδα με την Ανταλλαγή, εκτός από τον προπαππού του Mert Kaya, τον Ishak, που έμεινε πίσω, υιοθετήθηκε από μια οικογένεια Κούρδων και σταδιακά εξισλαμίστηκε και μετακόμισε μαζί τους στο Μπίτλις.
Αναζητώντας τα ίχνη των προγόνων του σε Ελλάδα και Τουρκία, ο Mert Kaya ξετύλιξε το νήμα των ανθρώπων που έμειναν πίσω και ασπάστηκαν το Ισλάμ για να επιβιώσουν. Τα παιδιά και τα εγγόνια όσων βίωσαν τα γεγονότα του αφηγήθηκαν τις εμπειρίες της μετανάστευσης, της παραμονής, του εξισλαμισμού, της αφομοίωσης και της πολιτισμικής ενσωμάτωσης όπως τις βίωσαν πριν, κατά τη διάρκεια, αλλά και μετά την «ανταλλαγή πληθυσμών». Οι προφορικές ιστορίες που συνέλεξε με τη μέθοδο της έρευνας πεδίου έγιναν η διατριβή του που δημοσιεύτηκε το 2019 και πριν από μερικές μέρες κυκλοφόρησε στα ελληνικά με τον τίτλο «Ο εξισλαμισμός των Ελλήνων της Μικράς Ασίας την περίοδο 1919-1925. Μία μελέτη μνήμης» από τις εκδόσεις Κυριακίδη. Σήμερα είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Επιστημών Επικοινωνίας του Πανεπιστημίου Hacettepe και εργάζεται ως κοινωνιολόγος στο παράρτημα της UNESCO στη Σμύρνη. Αυτή είναι η ιστορία του.
«Πηγή: https://www.athensvoice.gr/greece/713246_mert-kaya-den-distazo-na-po-eimai-ellinas-pontios»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου