14/1/13

Μεταξύ φίλων - Δ. Πάνου




Πολλά ψέματα είπαμε… (3)



- Το πιο αποχαυνωτικό, ωστόσο, ψέμα δεν ήταν η απατηλή λάμψη του «εύκολου χρήματος» που «κάποιοι» προωθούσαν στους «ανυποψίαστους» πολίτες. Ούτε τόσο… αθώοι και απονήρευτοι ήμασταν, ούτε τόσο δόλιοι κάποιοι «κακοί» επίβουλοι της χώρας μας – πάντοτε και παντού έτσι δουλεύει ο καπιταλισμός, αλλά εμείς κάναμε ότι δεν καταλαβαίναμε γιατί μας βόλευε… 

Το πιο ηχηρό ψέμα, ένα ψέμα που μας συνοδεύει σαν εθνική κατάρα από την απελευθέρωση και μετά, είναι η ψευδαίσθηση της υπεροχής, που συνοδεύεται αξεδιάλυτα από μια σύστοιχη εντύπωση ότι κάποιοι παράγοντες – συνήθως έξω από τη χώρα μας – θέλουν και απεργάζονται την καταστροφή μας. Αυτοί οι απρόσωποι κακοπροαίρετοι συνήθως δεν έχουν όνομα – είναι «σκοτεινά κέντρα», «διαπλεκόμενα συμφέροντα», «μυστικές υπηρεσίες» κ.ά. ηχηρά παρόμοια∙ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις αποκτούν ονόματα – εύκολα και χιλιοειπωμένα: εβραίοι / σιωνιστές και μασώνοι (πάντα πρώτοι στη σχετική λίστα), αιρετικοί, αμερικανοί (τα τελευταία χρόνια), κομμουνιστές / μαρξιστές (παλαιότερα, αλλά και σήμερα για κάποιους βραδυπορούντες), γερμανοί ή άλλοι (κατά περίπτωση). Ποιο συμφέρον έχουν να μας καταστρέψουν; 

Πολλά και διάφορα – αλλά το σημαντικότερο είναι ότι μας ζηλεύουν γιατί υπερέχουμε, γιατί πετυχαίνουμε παντού, γιατί είμαστε οι καλύτεροι, οι πιο έξυπνοι, οι πιο πολιτισμένοι, εμείς που δώσαμε τα φώτα στον κόσμο κλπ. 


Εδώ ο εθνικός μύθος συναντά τη συνομωσιολογία και… ταιριάζουν απόλυτα: ένα τέτοιο ερμηνευτικό σχήμα είναι απλό και κατανοητό σαν ταινία γουέστερν (οι κακοί κυνηγούν τους καλούς!), προϊδεάζει για ένα αίσιο τέλος (προαιώνια μυθολογική φαντασίωση η αυτονόητη υπερίσχυση του καλού επί του κακού – σαν την Κοκκινοσκουφίτσα ή τη Χιονάτη!) και, κυρίως, αποσείει κάθε ευθύνη από πάνω μας: εμείς δεν φταίμε ποτέ και για τίποτε, αφού «εκείνοι» κάνουν ό,τι κάνουν εις βάρος μας (επικουρούμενοι συνήθως από μίσθαρνα όργανα εντός Ελλάδας, τα οποία ωστόσο οι «έξυπνοι» Έλληνες εκλέγουν και ξαναεκλέγουν – εδώ κάπου το ερμηνευτικό σχήμα κολλάει, αλλά αυτά είναι… λεπτομέρειες)! 

Ένα τέτοιο παραμύθι σημαίνει και πολλά άλλα: δεν χρειάζεται π.χ. να πληρώσουμε το χρέος της Ελλάδας γιατί «αυτοί» το δημιούργησαν και «αυτοί» τα έφαγαν (οι Καγιέν και οι ψεύτικες συντάξεις ήταν το «δόλωμα» που εμείς προφανώς με το στανιό δεχτήκαμε να απολαμβάνουμε), δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τίποτε στη χώρα μας (όλα είναι συνομωσίες για να πλήξουν την ιδιαιτερότητα του «ελληνικού τρόπου»), το μόνο που απαιτείται είναι «αντίσταση» - χωρίς όμως να μας κοστίζει, κάτι στα όρια του κουτσαβακισμού και της ψευτομαγκιάς όταν π.χ. «απέχω» από τη εργασία μου και δεν απεργώ για να μη χάνω χρήματα ή όταν χτυπάω τον γερμανό πρόξενο και μετά κάνω τον ανήξερο. Ένα τέτοιο αφήγημα μας αφήνει τόσο ώριμους όσο και τα παιδιά που πιστεύουν στα παραμύθια, χωρίς όμως την ελπίδα να μεγαλώσουμε κάποια στιγμή – διότι στο τέλος θα μας μείνει η απορία γιατί δεν ήρθε ο πρίγκιπας να μας σώσει (ο οποίος, παρεμπιπτόντως, είναι κάποιος εθνικός μεσσίας ή εθνάρχης, κάποιος «καλός» ξένος – ρώσος ή κινέζος στη σύγχρονη εκδοχή του)!



- Ασφαλώς και τα παραπάνω δεν επιθυμούν να απαξιώσουν τις (πολλές και γνωστές) αρετές του ελληνικού λαού∙ πολύ περισσότερο την τεράστια ιστορία του ελληνισμού και την πολιτισμική του συνεισφορά. Ούτε φυσικά υπονοούν ότι στον κόσμο μας όλα είναι καλά και ηθικά και αγγελικά πλασμένα και πως κανένας δεν έχει βλέψεις και επιδιώξεις σε βάρος άλλων ομάδων ή λαών. Απλά διεκδικούν μια πιο συνθετική και κριτική κατανόηση των όσων συμβαίνουν, διότι οι επιβουλές και οι κίνδυνοι είναι μέρος ενός (γνωστού) παιχνιδιού, στο οποίο οφείλουμε να είμαστε έτοιμοι να πάρουμε μέρος, κατάλληλα οχυρωμένοι σε μορφωτικό, πνευματικό και παιδευτικό επίπεδο πρώτα και μετά (ως αποτέλεσμα) σε οικονομικό, στρατιωτικό ή άλλο. Αν δεν είμαστε έτοιμοι δεν μας φταίνε οι άλλοι – εμείς φταίμε που δεν κάναμε ό,τι περνούσε από το χέρι μας για να προετοιμαστούμε∙ και το ψέμα είναι ίσως η χειρότερη μορφή απατηλής προπαρασκευής, που οδηγεί σε αυταπάτες, αρχικά, και σε αδιέξοδα στη συνέχεια. Η πραγματικότητα είναι πολύ σύνθετη στις μέρες μας και οι ευθύγραμμες, μονοδιάστατες ή ντετερμινιστικές ερμηνείες είναι ή αφελείς ή εκ του πονηρού. Τέτοιας μορφής ψέμα, εξάλλου, είναι και ο ακροτελεύτιος μύθος της νεοτερικότητας: η αντίληψη ότι η ιστορία είναι μια ευθεία γραμμή προς μια διαρκή πρόοδο – οικονομική πρωτίστως και δευτερευόντως σε άλλους τομείς. Ε, δεν είναι: υπάρχουν κύκλοι και φάσεις, άνοδοι και περιδινήσεις – και τώρα ήρθε η ώρα να το καταλάβουμε: το ψέμα έχει κοντά ποδάρια…



- Πολλά ψέματα είπαμε, ας πούμε και μια αλήθεια: Καιρός για δουλειά, με θυσίες και γενναιότητα. Να χτίσουμε ξανά την πατρίδα μας – αλλά με αλήθειες, με αυτοκριτική και αυτογνωσία!

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Δημήτριε λόγω της απουσίας σου τόσο καιρό, νομίζαμε οτι σε απολύσανε λόγω...κρίσης.
Να ΄σαι πάντα καλά και να μας...γράφεις (με την κυριολεκτική έννοια)!

Συγκατασκηνωτής σου.