Θεοφιλέστατε, σεβαστοί πατέρες, κ. Πρόεδρε του Συνεδρίου, κ. εισηγητές, κυρίες και κύριοι.
Εν μέσω καταστάσεων, που αν δεν είναι πρωτόγνωρες για την Πατρίδα μας, είναι οπωσδήποτε οριακές, το συνέδριο που σε λίγα λεπτά και επισήμως ξεκινά, φέρει τον άκρως προκλητικό τίτλο «Αναζήτηση της ωραιότητας σε καιρούς βαρβαρότητας».
Η ωραιότης, έννοια διαρκώς παρούσα σε όλη τη διαδρομή της ανθρώπινης ιστορίας, αποτελεί το διαρκές ζητούμενο.
Εμφανίζεται στους πρώτους στίχους της Παλαιάς Διαθήκης.
Εκεί που όλα καλά λίαν (δηλαδή ωραία) ποιεί ο Θεός.
Συναντιέται συχνά πυκνά στους στίχους των Ψαλμών, άλλοτε ως φυσική ωραιότητα, που εξυμνείται όπως π.χ. στον Προοϊμιακό και άλλοτε ως ηθική και πνευματική ωραιότης σε πολλούς άλλους.
Τονίζεται λαμβάνοντας κεντρικό ρόλο στο βιβλίο του Άσματος Ασμάτων, όπου και προσωποποιείται στο πρόσωπο του άλλου φύλου.
Έρχεται να ολοκληρωθεί στο πρόσωπο του Κυρίου, του Ωραίου κάλλει παρά πάντας τους Υιούς των ανθρώπων.
Δοξάζεται από τον υμνωδό στον ύμνο προς την Παναγία μας, που με τη λέξη της ωραιότητος ξεκινά. «Την ωραιότητα της Παρθενίας Σου…»
Αλλά, και στον εκτός της εκκλησιαστικής αλήθειας χώρο, η ωραιότης, το ωραίον, υπάρχει συνεχώς άλλοτε ως ζητούμενο, άλλοτε ως υμνούμενο και άλλοτε ως απωλεσθέν.
Ήδη με την αρχή της φιλοσοφίας αναζητείται ο ορισμός του, οι νόμοι στους οποίους υπακούει κατ’ αναλογία προς τους ηθικούς νόμους που οδηγούν στο αγαθό. Η αισθητική θα αποτελέσει έναν βασικό κλάδο της φιλοσοφίας. Το ωραίο, ως αισθητή απεικόνιση του αληθούς, θα οδηγήσει την τέχνη και θα αλληλεπιδράσει με αυτή σε μια αναζήτηση της αλήθειας μέσω της ομορφιάς. Μιας ομορφιάς που όπως έλεγε κι ο Ντοστογιέφσκυ θα σώσει τον κόσμο.
Μα καθώς οι δεσμοί μεταξύ αλήθειας και ομορφιάς γίνονταν όλο και ασθενέστεροι, καθώς το τι είναι ωραίο άρχισε να μετακινείται από το χώρο της κοινά αποδεκτής αλήθειας για να εισέλθει στην χαωτική σφαίρα της ατομικότητας, τα ερωτήματα γίνονται όλο και πολυπλοκότερα. Οι απαντήσεις όλο και πιο δυσδιάκριτες, η συμφωνία όλο και δυσκολώτερη, η ατομική αλήθεια, η διαφορετικότητα, όλο και ισχυρότερες.
Στη λεγόμενη μετανεοτερική εποχή μας η δυσκολία να βρεθεί έστω και κοινός τόπος εκκίνησης για τη συζήτηση των προβλημάτων γίνεται όλο και δυσκολότερος. Όταν στα θεμελιώδη αίρεται η συμφωνία, τότε η συζήτηση των επιμέρους αποτελεί κακόφωνη εκφώνηση, ή κραυγή παράλληλων μονολόγων. Είναι τότε ακριβώς η στιγμή, που πρέπει κανείς να γυρίσει πίσω και να αναζητήσει τα σημεία της δικής του εκκίνησης. Της δικής του αλήθειας. Του σημαντικού και του ασήμαντου, του αληθούς και του ψευδούς και εν τέλει του ωραίου και του μη ωραίου.
Μια τέτοια προσέγγιση θα προσπαθήσει να προσφέρει μέσα από τις εισηγήσεις του το συνέδριό μας. Να ανιχνεύσει που χάθηκαν καθ’ οδόν, τόσο οι χριστιανικές, όσο και οι ελληνικές αφετηρίες μας για το ωραίο. Πώς και γιατί, η αποθέωση της διαφορετικότητας, οδήγησε στην παραμόρφωση, αν όχι στην ακύρωση όχι απλώς του κάλλους, αλλά της μορφής του ανθρωπίνου προσώπου. Και εν τέλει να προτείνει δρόμους για την επιστροφή, την επιστροφή στην πατρίδα, όπου υπάρχει η άρρητος ευφροσύνη των ορόντων του Προσώπου Του το κάλλος το άρρητο. Κι εκείνη η ευφροσύνη, εκείνο το αντιφέγγισμα, θα μεταμορφώνει όλων μας τα πρόσωπα, σε πρόσωπα ωραία. Πρόσωπα αληθινά, πρόσωπα εν οις εμορφώθη το Πρόσωπον του Κυρίου Ιησού.
Σας ευχαριστώ.
Η έναρξη του συνεδρίου έγινε απ΄ τον Πρόεδρο της Χριστ. Εστίας Πατρών κ. Γεώργιο Καραγεωργόπουλο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου