«Η Εκκλησία εν διωγμώ»

Του Αρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη στην Romfea.gr

Η Εκκλησία δεν διοικείται, ούτε από τους λαικούς, ούτε από τους Ιερείς, αλλά από την Ιερά Σύνοδο, που αποτελείται από Αρχιερείς, γιατί ο Κύριος σ'αυτούς έδωσε την εξουσία του «δεσμείν και λύειν».

Όπως,λοιπόν, η Ιερά Σύνοδος έχει εξουσία επί των Ιερέων και Αρχιερέων, έχει και στους Ιερούς Ναούς.

Μπορεί και αυτούς να θέσει «αργία από κάθε ιεροπραξία». Και στο παρελθόν το έκανε.

Όταν λ.χ. η Εκκλησία βρισκόταν αντιμέτωπη με στυγνές Κυβερνήσεις, η Ιερά Σύνοδος αποφάσιζε το κλείσιμο των εκκλησιών, κήρυττε, όπως λέμε «την Εκκλησίαν εν διωγμώ».

Ο σκοπός; Να ξεσηκωθούν οι χριστιανοί, ώστε να μαζευθούν οι πολέμιοί της.

Ο ξεσηκωμός δεν στρεφόταν εναντίον της Εκκλησίας, αλλά εναντίον των εχθρών της, που την ανάγκασαν να πάρει μια τέτοια απόφαση.

Αυτό ήταν στο παρελθόν ένα μεγάλο όπλο στα χέρια της Εκκλησίας, που τρομοκρατούσε ακόμα και Σουλτάνους! (Σήμερα παρέμενε ένα όπλο χωρίς σφαίρες, γιατί το εκκλησίασμα έχει απελπιστικώς συρρικνωθεί).

Το 1890 ξέσπασε μια σκληρή αντιπαράθεση ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και στην Υψηλή Πύλη, γιατί ο Σουλτάνος περιόριζε τα δικαιώματα του Πατριαρχείου, και το Πατριαρχείο κήρυξε την Εκκλησία εν διωγμώ.

Ο Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος γράφει: «Η Ι. Σύνοδος κηρύξασα την Εκκλησίαν εν διωγμώ και διατάξασα την κατάπαυσιν της δημοσίας λατρείας κλείσασα τους ναούς τη 28η Σεπτεμβρίου (...). Οι Μητροπολίται διέταξαν τον υπ'αυτούς κλήρον να παύση πάσαν ιεροπραξίαν».

Οι χριστιανοί ξεσηκώθηκαν, πανικοβάλοντας τον Σουλτάνο.

Και από το φόβο του, αν και τα Χριστούγεννα οι εκκλησίες παραμείνουν οι κλειστές, τα πράγματα γι' αυτόν θα χειροτερέψουν, ζήτησε από μόνος του (παραμονή των Χριστουγέννων) να τα βρούν με το Πατριαρχείο, και τα βρήκαν.

Και οι εκκλησίες άνοιξαν ανήμερα των Χριστουγέννων. («Θεολογία», τόμος ΚΑ΄, (1950), τεύχος 2, σελ. 141-158).

Το κλείσιμο κράτησε κάπου τρεις μήνες, για την ακρίβεια ογδονταέξι συνεχόμενες μέρες.

Ε, λοιπόν, επί τόσες μέρες, κλήρος και λαός, έμεναν αλειτούργητοι και ακοινώνητοι!

Αν δεν υποχωρούσε ο Σουλτάνος θα έκαναν Χριστούγεννα με κλειδωμένες τις εκκλησίες! Με απόφαση της Εκκλησίας!

Μετά από εικοσιτέσσερα χρόνια (1914) ξανά το ίδιο σκηνικό, αλλά σε τοπικό επίπεδο.

Οι χριστιανοί της Ανατολκής Θράκης καταπιέζονταν από τους Τούρκους. «Θεωρείται βέβαιον, ότι τα Πατριαρχεία θα κηρύξωσι την Εκκλησίαν εν διωγμώ», έγραφε τότε η εφημερίδα «Έθνος» (14.5.1914).

Και στις 16.5.1914 ο Μητροπολίτης Ηρακλείας Ραιδεστός, έστειλε τηλεγράφημα στο Οικουμενικό Πατριάρχη Γερμανό τον Ε΄, περιγράφοντας την τραγική της επαρχίας του.

Και η απάντηση του Πατριάρχη: «Ένεκα απηνούς διωγμού της Εκκλησίας και του Έθνους απεφασίσθη (...) το κλείσιμο των εκκλησιών (...). Εντέλλεσθε άμεσον εφαρμογήν των αποφασισθέντων καθ' όλην την επαρχίαν υμών. Αποστέλλεται εγκύκλιος προσεχώς».

Μετά από από δεκατρία χρόνια (1927) και πάλι η Εκκλησία κηρύχθηκε σε διωγμό.

Η ελληνική Κυβέρνηση του Αλεξάνδρου Ζαιμη έπαιρνε την περιουσία της Εκκλησίας, για τους μικρασιάτες πρόσφυγες, χωρίς τη συναίνεσή της.

Όχι ότι η Εκκλησία ήταν αρνητική στη βοήθεια των προσφύγων, αλλά ο τρόπος που το Κράτος άρπαζε τη συγκεκριμένη περιουσία, έδειχνε καταφρόνηση στον ιερό θεσμό της Εκκλησίας.

Οπότε η Ι. Σύνοδος, υπό την προεδρία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου, κήρυξε την Εκκλησία εν διωγμώ.

«Κατόπιν τούτου, δικαιολογείται απολύτως εκ των πραγμάτων η απόφαση της Ιεράς Συνόδου, να κηρύξει την Εκκλησίαν εν διωγμώ», έγραφε τότε (6.12.1927) η εφημερίδα «Θάρρος» της Δράμας.

Είναι, λοιπόν, στο «τυπικό» ή καλύτερα στην εξουσία της (Διοικούσης) Εκκλησίας, να κλείνει τις εκκλησίες, όταν υπάρχει λόγος.

Και στις ημέρες μας, ενώπιον της επιδρομής του κορωνοιού, και προς προστασία της δημοσίας υγείας, έκλεισε τις εκκλησίες.

Και οι χριστιανοί; Θα μείνουν αλειτούργητοι; Εξετάσεις, αναφορά δίνουμε άπαντες στο Χριστό.

Αυτός θα μας κρίνει, επειδή, ως χριστιανοί, αυτές τις δύσκολες μέρες, μένουμε αλειτούργητοι.

Και θα μας κρίνει με άλλα κριτήρια. Με κατανόηση!

Γιατί, είναι άλλο πράγμα, να μπορείς να πας στην εκκλησία, και να μη θέλεις να πας, και άλλο, να θέλεις, και να μην μπορείς.

Εμείς θέλουμε, αλλά δεν μπορούμε, από σεβασμό στην απόφαση της Εκκλησίας Του.

Κι αυτό μας «καλύπτει» πλήρως ενώπιόν Του.

Γιατί, λοιπόν, να ταρασσόμαστε; Όμως, μερικοί ούτε με αυτό ησυχάζουν!

Άραγε, γιατί; Πάντως, ο άνθρωπος δεν σώζεται όντας απλά στην Εκκλησία, αλλά σώζεται διά της υπακοής Του στην Εκκλησία.