30/4/25
ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΠΕΜΠΤΗ 1 ΜΑΪΟΥ 2025 - Γ.Ε.Χ.Α ΑΙΓΙΟΥ
Ἡ Γ.Ε.Χ.Α. Αἰγίου σᾶς προσκαλεῖ νά πάρετε μέρος στήν ἡμερίδα νέων οἰκογενειῶν, πού διοργανώνει στόν Κατασκηνωτικό χῶρο στό Πυργάκι Αἰγίου. Ἡ ἐκδήλωση θά πραγματοποιηθεῖ τή Πρωτομαγιά, ημέρα Πέμπτη. Θά προηγηθεῖ Ὄρθρος καί Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό τῆς Κατασκήνωσης.
Ὁμιλητής θα είναι ο π. Μάρκος Τζανακάκης
ΘΕΜΑ: «Επικοινωνία. Το μυστικό για μια επιτυχημένη οικογένεια»
Αναλυτικά το πρόγραμμα της Ημερίδας:
07.30-10.00 Ὄρθρος καί Θεία Λειτουργία μέ θεῖο κήρυγμα
10.30 Πρωινό, Ἐπικοινωνία στήν τραπεζαρία της Κατασκήνωσης
11.30-12.30 Ὁμιλία ἀπό τον π. Μάρκο Τζανακάκη Ιεροκήρυκα Ι. Μ. Καλαβρύτων και Αιγιαλείας
12.30-13.30 Συζήτηση
14.00 Γεῦμα γιά ὅλους
15.00 Καφές, Ἑπικοινωνία
Στόν χῶρο θά λειτουργήσει καί ἔκθεση βιβλίου.
Στήν ἐκδήλωση μπορεῖτε νά συμμετάσχετε μέ τά παιδιά σας. Γι᾽ αὐτά θά ὑπάρξει ἰδιαίτερο ψυχαγωγικό καί οἰκοδομητικό πρόγραμμα.
Θερμή παράκληση νά μᾶς ἐνημερώσετε γιά τή συμμετοχή σας στά τηλέφωνα: 6979672629 (κ. Χρῆστος Σωτηρόπουλος), καί 6977439787 (κα Εὐαγγελία Γιαννάδη), τό ἀργότερο μέχρι τήν Δευτέρα 28 Απριλίου, ἀναφέροντας καί τόν ἀριθμό τῶν μελῶν τῆς οἰκογενείας πού θά γευματίσουν (ξεχωριστά γονεῖς καί παιδιά).
Ἡ συμμετοχή εἶναι ἐντελῶς δωρεάν. Γιά ὅσους θέλουν νά συνεισφέρουν οἰκονομικά, θά ὑπάρχει δυνατότητα στή Κατασκήνωση.
29/4/25
Μια γιορτή για όλη την οικογένεια! Κυριακή 11 Μαΐου 2025, στις 11 π.μ. στο ΟΑΚΑ
Μια γιορτή για όλη την οικογένεια!
Κυριακή 11 Μαΐου 2025, στις 11 π.μ.
📌 Ολυμπιακό Ποδηλατοδρόμιο ΟΑΚΑ
🟠 Θεματικά περίπτερα για μικρούς και μεγάλους
🟠 Θεατρικά δρώμενα
🟠 Χορωδίες παιδιών και νέων
🟠 Παραδοσιακοί χοροί
🟠 Απονομή βραβείων του μαθητικού διαγωνισμού
Η εκδήλωση τελεί υπό την αιγίδα
της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος
Η δημογραφική κατάρρευση φαίνεται και στα σχολεία
Σύμφωνα με στοιχεία του γενικού γραμματέα του υπουργείου Εσωτερικών, Αθανάσιου Μπαλέρμπα, μόλις 60.000 παιδιά με ελληνική ιθαγένεια και 9.000 με αλλοδαπή φοιτούν το 2025 στην Α΄ Δημοτικού. Η σύγκριση με το 2010 – όταν τα αντίστοιχα νούμερα ήταν 100.000 και 15.000 αντίστοιχα– αποτυπώνει μια μείωση σχεδόν 40% στον αριθμό των εγγραφών μέσα σε μία 15ετία.
Στη Δευτεροβάθμια το 2025-2026 θα εισέλθουν αυτοί που γεννήθηκαν το 2013, ενώ θα έχουν αποφοιτήσει αυτοί του 2010. Αποτέλεσμα: -20.632 μαθητές!
28/4/25
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ φωτογραφίας: ΟΛΕΣ οι συμμετοχές! (& κατάταξη)
Όλες οι συμμετοχές στον διαγωνισμό φωτογραφίας του περιοδικού "Προς τη Νίκη" που διήρκεσε από τον Νοέμβριο του 2024 έως τον Φεβρουάριο του 2025.
Θέμα του διαγωνισμού: "Προς τη Νίκη"!
Άγιος Παΐσιος: Από τα Φάρασα στον Ουρανό | Γιώργος Τσιάκκας
Ο σεναριογράφος της σειράς "Άγιος Παΐσιος Από τα Φάρασα στον Ουρανό" Γιώργος Τσιάκκας, μοιράζεται μαζί μας λεπτομέρειες για την 5ετή έρευνα του και το γράψιμο, την συγγραφή της πετυχημένης σειράς που καθήλωσε τους απανταχού Χριστιανούς της Ορθοδοξίας.
Μια εκ βαθέων συζήτηση για τα ευρήματα της έρευνάς του, τις αδιάκοπες ώρες που έγραφε το σενάριο, τις φορές που τόσο ο ίδιος όσο και οι συνεργάτες του ένιωσαν την Χάρη Του Αγίου και πολλά άλλα που για πρώτη φορά εξιστορεί.
26/4/25
Ο δια Χριστόν… κλέφτης!
Στην Πνευματική ζωή, είναι ανάποδα τα πράγματα.
Άμα κρατάς εσύ το άσχημο, τότε νοιώθεις όμορφα. Άμα το δίνεις στον άλλον, τότε νοιώθεις άσχημα. Όταν δέχεσαι την αδικία και δικαιολογείς τον πλησίον σου, δέχεσαι τον πολυαδικημένο Χριστό, στην καρδιά σου. Τότε ο Χριστός μένει με το ενοικιοστάσιο [1], μέσα σου και σε γεμίζει με ειρήνη και αγαλλίαση. Για δοκιμάστε, βρε παιδιά, να ζήσετε αυτήν την χαρά! Να μάθετε να χαίρεσθε με αυτήν την πνευματική χαρά, όχι με την κοσμική. Πάσχα θα έχετε τότε κάθε μέρα.
Δεν υπάρχει μεγαλύτερη χαρά από την χαρά που νοιώθεις, όταν δέχεσαι την αδικία. Μακάρι να με αδικούσαν όλοι οι άνθρωποι! Ειλικρινά, σας λέω, την γλυκύτερη πνευματική χαρά την ένοιωσα μέσα στην αδικία. Ξέρετε πόσο χαίρομαι, όταν κάποιος με πει πλανεμένο; «Δόξα σοι ο Θεός, λέω, από αυτό έχω μισθό, ενώ αν με πουν άγιο, χρωστάω». Γλυκύτερο πράγμα από την αδικία δεν υπάρχει!
Ένα πρωί στο καλύβι χτύπησε κάποιος το σιδεράκι στην πόρτα. Κοίταξα από το παράθυρο να δω ποιος είναι, γιατί δεν ήταν ακόμα η ώρα να ανοίξω. Είδα έναν νέο με φωτεινό πρόσωπο και κατάλαβα ότι είχε βιώματα πνευματικά, αφού τον πρόδιδε η Χάρις του Θεού. Γι’ αυτό, αν και ήμουν απασχολημένος, διέκοψα αυτό που έκανα, άνοιξα την πόρτα, τον πήρα μέσα, του πρόσφερα νερό και με τρόπο άρχισα να τον ρωτάω για την ζωή του, γιατί έβλεπα ότι είχε πνευματικό περιεχόμενο.
«Τι δουλειά κάνεις, παλληκάρι;» τον ρώτησα.
«Τι δουλειά, πάτερ; μου λέει. Εγώ στην φυλακή μεγάλωσα. Τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου εκεί τα πέρασα. Τώρα είμαι είκοσι έξι χρονών».
«Καλά βρε παλληκάρι, τι έκανες και σε έκλειναν φυλακή;», τον ρώτησα. Κι εκείνος μου άνοιξε την καρδιά του:
«Από μικρός, μου είπε, πονούσα πολύ, όταν έβλεπα δυστυχισμένους ανθρώπους. Ήξερα όλους τους πονεμένους, όχι μόνον από την ενορία μου αλλά και από άλλες ενορίες. Επειδή ο παπάς της ενορίας μας με τους επιτρόπους μάζευαν συνέχεια χρήματα και έφτιαχναν κτήρια, αίθουσες κτλ, ή έκαναν διάφορους εξωραϊσμούς, είχαν παραμεληθεί τελείως οι φτωχές οικογένειες. Εγώ δεν κρίνω εάν ήταν απαραίτητα αυτά που έφτιαχναν, αλλά έβλεπα να υπάρχουν πολλοί δυστυχισμένοι άνθρωποι. Πήγαινα λοιπόν κρυφά και έκλεβα από τα χρήματα που μάζευαν από τους εράνους. Έπαιρνα αρκετά, δεν τα έπαιρνα όλα. Ύστερα αγόραζα τρόφιμα, διάφορα πράγματα, τα άφηνα κρυφά έξω από τα σπίτια των φτωχών και αμέσως, για να μην πιάσουν άλλον άδικα, πήγαινα στην αστυνομία και έλεγα: «Εγώ έκλεψα τα χρήματα από την εκκλησία και τα ξόδεψα», χωρίς να πω τίποτε άλλο.
Με άρχιζαν στο ξύλο και στο βρισίδι, «αλήτη, κλέφτη», εγώ σιωπούσα. Με έκλειναν μετά στην φυλακή. Αυτή η δουλειά γινόταν για χρόνια. Όλη η πόλη όπου έμενα – τριάντα χιλιάδες κάτοικοι – και άλλες πόλεις με είχαν μάθει, και «αλήτη» με ανέβαζαν, «κλέφτη» με κατέβαζαν. Εγώ σιωπούσα και ένοιωθα χαρά. Κάποτε μάλιστα με είχαν κλείσει στην φυλακή τρία ολόκληρα χρόνια. Μερικές φορές με έκλειναν άδικα στην φυλακή και, όταν έπιαναν τον ένοχο, με άφηναν. Αν δεν τον έπιαναν καθόμουν μέσα, όσο έπρεπε να καθίσει εκείνος. Γι’ αυτό σου είπα, πάτερ μου, ότι τα περισσότερα χρόνια της ζωής μου τα πέρασα στις φυλακές».
Αφού τον άκουσα με προσοχή, του είπα: «Βρε παλληκάρι, όσο καλά και αν φαίνεται αυτό, δεν είναι καλό και να μην το ξανακάνης. Άκου τι θα σου πω. Θα με ακούσης;».
«Θα σε ακούσω πάτερ» μου λέει. «Να απομακρυνθείς από αυτή την πόλη, του λέω, να πας σε άγνωστο περιβάλλον, στην τάδε πόλη, και εγώ θα φροντίσω να συνδεθής με καλούς ανθρώπους. Να εργάζεσαι και να βοηθάς, όσο μπορείς, τους πονεμένους από το υστέρημα σου, επειδή αυτό έχει μεγαλύτερη αξία. Αλλά, και όταν κανείς δεν έχει τίποτα να δώσει σε έναν φτωχό και πονάει η καρδιά του, τότε κάνει ανώτερη ελεημοσύνη, διότι κάνει ελεημοσύνη με το αίμα της καρδιάς του. Γιατί εάν είχε κάτι και το έδινε, θα αισθανόταν και χαρά, ενώ, όταν δεν έχει να δώσει, αισθάνεται πόνο στην καρδιά».
Μου υποσχέθηκε ότι θα ακούσει την συμβουλή μου και έφυγε χαρούμενος.
Έπειτα από επτά μήνες παίρνω ένα γράμμα από τις φυλακές Κορυδαλλού, στο οποίο έγραφε τα εξής; «Ασφαλώς, πάτερ μου, θα απορήσεις που σου γράφω πάλι από την φυλακή μετά από τόσες συμβουλές που μου έδωσες και μετά τις υποσχέσεις που σου έδωσα. Μάθε ότι αυτή την φορά υπηρετώ μία φυλάκιση την οποία είχα υπηρετήσει, κάποιο λάθος έγινε. Ευτυχώς που δεν υπάρχει ανθρώπινη δικαιοσύνη, γιατί θα αδικούνταν οι πνευματικοί άνθρωποι επειδή θα έχαναν τον ουράνιο μισθό».
Όταν διάβασα αυτά τα τελευταία λόγια, θαύμασα αυτόν τον νέο, που είχε πάρει τόσο ζεστά την πνευματική ζωή και είχε συλλάβει τόσο βαθιά το βαθύτερο νόημα της ζωής!
Δια Χριστόν κλέφτης! Μέσα του είχε Χριστό. Δεν μπορούσε να φρενάρει τον εαυτό του από την χαρά που ένοιωθε. Θεία παλαβομάρα, πανηγύρι είχε!
– Γέροντα, από το ρεζίλι ερχόταν η χαρά;
– Από την αδικία ερχόταν η χαρά. Κοσμικός άνθρωπος ήταν, ούτε συναξάρια, ούτε Πατερικά είχε διαβάσει και, ενώ έτρωγε άδικα ξύλο, τον έκλειναν στην φυλακή, τον είχαν μέσα στην πόλη για αλήτη, για παλιόπαιδο, για κλέφτη, γινόταν ρεζίλι, αυτός δεν μιλούσε και τα αντιμετώπιζε όλα τόσο πνευματικά! Νέος άνθρωπος, και δεν φρόντιζε να αποκατασταθή, αλλά πώς να βοηθήσει τους άλλους! Τους μεγάλους κλέφτες πολλές φορές δεν τους κλείνουν ούτε μία φορά στη φυλακή, ενώ αυτόν τον δόλιο τον φυλάκισαν για την ίδια κλοπή δύο φορές και για άλλες κλοπές τον φυλάκισαν άδικα, μέχρι να βρουν τον πραγματικό κλέφτη! Την χαρά όμως που είχε αυτός δεν την είχαν όλοι οι κάτοικοι της πόλης. Τριάντα χιλιάδες χαρές δεν συμπλήρωναν την δική του χαρά.
Γι’ αυτό λέω ότι ένας πνευματικός άνθρωπος δεν έχει θλίψεις. Όταν η αγάπη αυξηθεί και καεί η καρδιά από τον θείο έρωτα, δεν μπορεί να σταθεί πλέον η θλίψη. Η μεγάλη αγάπη προς τον Χριστό υπερνικά τους πόνους και τις ταλαιπωρίες που του προξενούν οι άνθρωποι.
[1] «Ενοικιοστάσιο»: Νομική διάταξη σύμφωνα με την οποία οι ενοικιαστές στέγης για κατοικία η επαγγελματική δραστηριότητα έχουν το δικαίωμα να παρατείνουν την διαμονή τους και μετά την λήξη της μισθώσεως.
Γ. Παϊσίου Αγιορείτου, «Λόγοι», τ. Γ’, σελ. 74-77, Β’ Εκδοση, Εκδοση Ι. Ησυχαστήριο «Ευαγγελιστής Ιωαννης ο Θεολόγος». Δια Χριστόν κλέφτης
Πηγή: Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας
Κυριακή του Θωμά: Η Πρώτη Κυριακή μετά το Πάσχα (Αγ. Νικόλαος Βελιμίροβιτς)
... Γιατί περίμενε ὁ Κύριος νὰ περάσουν ὀκτὼ μέρες; Γιατί δὲν ἐμφανίστηκε νωρίτερα; Πρῶτο, γιὰ νὰ εἶναι ὅλες οἱ συνθῆκες κι οἱ περιστάσεις ἀκριβῶς ἴδιες. Ὅπως τὴν πρώτη φορὰ πού ἐμφανίστηκε ἦταν Κυριακή, ἔτσι ἔπρεπε νὰ ἐμφανιστεῖ καὶ τώρα Κυριακή. Δεύτερο, ὥστε μὲ τὴν ἀναμονὴ νὰ γίνει μεγαλύτερη ἡ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ. Τρίτο, γιὰ νὰ μάθει στοὺς μαθητὲς Του τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν καρτερία στὴν προσευχή, προκειμένου νὰ μεταδώσουν στὸ φίλο τους τὴ δική τους πίστη, γιατί οἱ μαθητὲς σίγουρα θὰ προσεύχονταν νὰ ἐμφανιστεῖ ξανὰ ὁ Κύριος γιὰ χάρη τοῦ Θωμᾶ. Τέταρτο, γιὰ νὰ συνειδητοποιήσουν οἱ μαθητὲς τὴν ἀδυναμία τους νὰ πιστοποιήσουν τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου χωρὶς τὴ δική Του βοήθεια. Καὶ τελευταῖο, ἴσως ἐπειδὴ ὁ ἀριθμὸς ὀκτὼ ὑποδηλώνει τὶς ἔσχατες μέρες, τὴν παραμονὴ τῆς δεύτερης ἔλευσης τοῦ Χριστοῦ, τότε πού ἄνθρωποι σὰν τὸν Θωμὰ θὰ εἶναι πολὺ ἀδύναμοι καὶ χλιαροὶ στὴν πίστη, θὰ καθοδηγοῦνται μὲ βάση τὶς αἰσθήσεις τους καὶ θὰ πιστεύουν μόνο ἐκεῖνα πού ἀντιλαμβάνονται μ’ αὐτὲς (τὶς αἰσθήσεις τους). Τότε οἱ ἄνθρωποι θὰ λένε, ὅπως κι ὁ Θωμᾶς : Ἂν δὲν ἰδῶ, δὲ θὰ πιστέψω. «Καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται τὸν υἱόν τοῦ ἀνθρώπου» (Μάτθ. κδ’ 30)...
Ἀπό το βιβλίο: «Ἀναστάσεως Ἡμέρα», Ἐκδόσεις Πέτρου Μπότση
24/4/25
Της Ζωοδόχου Πηγής - Εορτάζει το Αίγιο!
Τῇ ΚΕ' τοῦ αὐτοῦ μηνός, Μνήμη τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου καὶ Εὐαγγελιστοῦ Μάρκου.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, ἡ ἀνάμνησις τῶν Ἐγκαινίων τοῦ σεπτοῦ Ἀποστολείου τοῦ Ἁγίου καὶ πανευφήμου Κορυφαίου τῶν Ἀποστόλων Πέτρου, τοῦ συγκειμένου ἐν τῇ ἁγιωτάτῃ Μεγάλῃ Ἐκκλησίᾳ.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῆς Ἁγίας Μάρτυρος Νίκης.
Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῶν Ἁγίων ὀκτὼ Ὁσιομαρτύρων καὶ Ἀναχωρητῶν.
Τῇ Παρασκευῇ τῆς Διακαινησίμου, ἑορτάζομεν τὰ ἐγκαίνια τοῦ ναοῦ τῆς ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν καὶ θεομήτορος, τῆς Ζωηφόρου Πηγῆς, ἔτι δὲ καὶ μνείαν ποιούμεθα τῶν ἐν τούτῳ τελεσθέντων ὑπερφυῶν θαυμάτων παρὰ τῆς Θεομήτορος.
Στην Ανάσταση
«Σήμερα ὁ Κύριός μας ἔστησε τό τρόπαιο ἐναντίον τοῦ θανάτου, κατήργησε τήν τυραννία τοῦ διαβόλου καὶ ἄνοιξε τόν δρόμο πού μέσῳ τῆς Ἀναστάσεως μᾶς ὁδηγεῖ στή σωτηρία.
Ἂς χαιρόμαστε λοιπόν ὅλοι.
Διότι ἂν καί ὁ Κύριός μας νίκησε καί ἔστησε τό τρόπαιο, εἶναι ὅμως κοινή, εἶναι καί δική μας ἡ εὐφροσύνη καί ἡ χαρά.
Διότι ὅλα τά ἔκανε γιά τή δική μας σωτηρία.»
Από το βιβλίο «ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ» Εκδόσεις ΣΩΤΗΡ
6 εμφανίσεις του Κυρίου ανήμερα της Αναστάσεως
Ανήμερα της Αναστάσεως του Χριστού, ο Κύριος έκανε 6 εμφανίσεις.
Πέντε αναφέρονται στην Αγία Γραφή και μία στην Ιερά Παράδοση.
Η Γραφή αναφέρει ότι τον αναστημένο Χριστό, πρώτα τον είδε
α) η Μαρία η Μαγδαληνή, έπειτα
β) οι Μυροφόρες,
γ) ο Πέτρος (έκανε ειδική εμφάνιση σ' αυτόν για να τον στερεώσει στην πίστη και να μην αυτοκτονήσει επειδή Τον αρνήθηκε), έπειτα
δ) στον Κλεόπα και στον Λουκά (προς Εμμαούς) και
ε) το βράδυ κεκλεισμένων των θυρών στους Μαθητές Του (απουσία του Θωμά).
Η Ιερά παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία ήταν η πρώτη που πληροφορήθηκε την Ανάσταση του Χριστού δια ενός αγγέλου.
Η Γραφή σκοπίμως δεν αναφέρει αυτήν την εμφάνιση, διότι αν ερχόταν η πληροφορία της Αναστάσεως από την Μητέρα Του, δεν θα την εδέχονταν οι άνθρωποι.
Μητέρα είναι, λογικό είναι να τον βλέπει αναστημένο, θα έλεγαν.
Επέτρεψε η Πρόνοια του Θεού, η πληροφορία της Αναστάσεως, να μην έρχεται από το στενό συγγενικό κύκλο του Χριστού, για να είναι «δεμένη».
Δημήτριος Παναγόπουλος Ιεροκήρυξ †
Παρουσίαση φωτογραφικού έργου: «Άγιον Όρος - Πέρα από το ορατό»
Η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου διοργανώνει παρουσίαση της νέας έκδοσής της, «Πέρα από το Ορατό», ενός φωτογραφικού λευκώματος του φωτογράφου Γιάννη Γιαννάτου, στο πλαίσιο της αντίστοιχης φωτογραφικής έκθεσης που θα φιλοξενηθεί στο Ζάππειο Μέγαρο Αθηνών.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 2 Μαΐου 2025 και ώρα 19:00, στο περιστύλιο του Ζαππείου, παρουσία του Καθηγουμένου της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Αρχιμανδρίτου Εφραίμ, και με την υποστήριξη του Κοινωφελούς Ιδρύματος ΑΙΓΕΑΣ.
Το λεύκωμα «Πέρα από το Ορατό» αποτελεί ένα φωτογραφικό και πνευματικό οδοιπορικό στο Άγιον Όρος, καταγράφοντας στιγμές από την εσωτερική ζωή της μοναστικής πολιτείας και της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.
Μέσα από αυτό το έργο, αναδεικνύεται η συνύπαρξη της φύσης με την πίστη, καθώς και η αδιάκοπη πνευματική πορεία του Αγίου Όρους μέσα στους αιώνες, ενώ αποτυπώνεται η μυσταγωγική του ομορφιά μέσα από ασπρόμαυρες φωτογραφίες υψηλής αισθητικής.
Γατιὰ καὶ σκυλιὰ ἀντὶ γιὰ παιδιά!
Ἄρθρο ποὺ εἶδε τὸ φῶς τῆς δημοσιότητος κρούει τὸν κώδωνα τοῦ κινδύνου γιὰ τὴν Εὐρώπη καὶ ἀποκαλύπτει μιὰ ὄχι μικρῆς ἐμβέλειας παθογένειά της:
«Οἱ σύγχρονες κοινωνίες μας βρίσκοναι ἀντιμέτωπες μὲ μιὰ πρωτοφανὴ κρίση ὑπογεννητικότητας, μιὰ σιωπηλὴ πανδημία ποὺ ἀπειλεῖ τὴ βιωσιμότητα καὶ τὴν ὕπαρξη τῶν ἐθνῶν στὸ πέρασμα τῶν χρόνων. (…) Ἡ ἀπόκτηση παιδιῶν γίνεται γιὰ ἀρκετοὺς εἴτε μιὰ “ἐπίπονη ἐπιλογὴ” εἴτε μιὰ “σπάνια πολυτέλεια”, ἀνάλογα μὲ τὴν περίσταση, κι ἔτσι ὁλοένα καὶ περισσότεροι γυναῖκες καὶ ἄνδρες ἐπιλέγουν νὰ ζήσουν χωρὶς τὴν εὐθύνη καὶ τὰ ἔξοδα ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν. (…)
Πολλὲς εὐρωπαϊκὲς χῶρες ἀντιμετωπίζουν ἔντονα τὸ φαινόμενο τῆς ὑπογεννητικότητας, μὲ τὴ μέση γονιμότητα στὴν ΕΕ νὰ εἶναι περίπου 1,5 παιδιὰ ἀνὰ γυναίκα, πολὺ κάτω (…) ἀπὸ τὸ ὅριο ἀντικατάστασης τοῦ πληθυσμοῦ (2,1 παιδιὰ ἀνὰ γυναίκα). (…) Ἡ χώρα μας ἀντιμετωπίζει ἕνα ἀπὸ τὰ χαμηλότερα ποσοστὰ γεννήσεων στὴν Εὐρώπη, μὲ τὴ γονιμότητα νὰ κυμαίνεται γύρω στὸ 1,3 παιδιὰ ἀνὰ γυναίκα».
Τὸ ἄρθρο ἀναφέρει ὅτι αὐτὴ ἡ τάση συνιστᾶ πλέον κίνημα, τὸ κίνημα “No Kids” (=ὄχι παιδιά). Ἐπιπλέον ἐπισημαίνει τὸ ἑξῆς:
«Μία ἐνδιαφέρουσα καὶ τρομακτικὴ παράλληλα πτυχὴ τοῦ κινήματος “No Kids” εἶναι ἡ ἐμφάνιση τῶν λεγομένων “No Kids Zones”. Χώρων δηλαδή, ὅπως εἶναι καφετέριες, ἑστιατόρια, ξενοδοχεῖα, πάρκα ἀναψυχῆς καὶ δημόσιοι χῶροι, ποὺ ἀπαγορεύουν τὴν εἴσοδο σὲ παιδιὰ πρὸς ἀποφυγὴ τῆς φασαρίας καὶ τῶν ἐνοχλήσεων ποὺ μπορεῖ νὰ προκαλέσουν τὰ παιδιά. (…) Ἐκεῖνο δὲ ποὺ σοκάρει εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς χώρους αὐτοὺς εἶναι “pet friendly”, δηλαδὴ ἐπιτρέπονται τὰ ζῶα συντροφιᾶς, ὅπως εἶναι οἱ γάτες καὶ οἱ σκύλοι, ἀλλὰ ὄχι τὰ παιδιά. (…) Ἀπὸ τὴν ἄλλη τὰ κατοικίδια ἔχουν ἀποκτήσει σημαντικὸ ρόλο στὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων τὰ τελευταῖα χρόνια, εἰδικὰ στὶς ἀστικὲς περιοχές. Πολλοὶ ἄνθρωποι τὰ ἀντιμετωπίζουν ὡς μέλη τῆς οἰκογένειάς τους κι ἔχουν μεγαλύτερη ἀποδοχὴ ἀπὸ τὰ παιδιά, καθὼς θεωροῦνται πὼς συμβάλλουν σὲ ἕναν εὐχάριστο καὶ χαλαρὸ τρόπο ζωῆς (…) χωρὶς ἰδιαίτερες ἀπαιτήσεις καὶ φροντίδα, ὅπως ἀπαιτοῦν τὰ παιδιά» (“newsbreak.gr” 4-11-2024).
Ἀποκύημα κι αὐτὸ τοῦ σύγχρονου τρόπου ζωῆς. Μιᾶς ζωῆς ἀποστατημένης ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ θέλημά του καὶ παραδομένης στὶς ἐπιταγὲς τῆς σαρκὸς καὶ τῆς ἡδονοθηρίας. Μιᾶς ζωῆς ποὺ ἀποφεύγει τὴν ἀνάληψη τῶν εὐθυνῶν καὶ προτρέπει στὴν ἀπόλαυση τῆς ὕλης καὶ τῶν ἡδονῶν τῶν αἰσθήσεων. Ἐπιλογὲς ὅμως ὅλες αὐτὲς ὀλέθριες γιὰ τὴ συνέχεια τοῦ Ἔθνους καὶ τὴν παραμονὴ τῆς ὑποστάσεώς του στὸ «ἱστορικὸ γίγνεσθαι». Κυρίως ὅμως ἐπιλογὲς ποὺ ὑπονομεύουν τὴν πνευματικὴ ὑπόσταση τοῦ ἀνθρώπου καὶ τὸν ὁδηγοῦν σταδιακὰ στὴν ἐξομοίωσή του μὲ τὰ ἄλογα ζῶα. Ἂν ἀντὶ γιὰ παιδιὰ περιποιούμαστε γατιὰ καὶ σκυλιά, τότε ποιὸ ἀπομένει νὰ εἶναι τὸ κατάντημά μας; Ἀλλὰ κάτι τέτοιο σὲ καμιὰ περίπτωση δὲν ἁρμόζει σὲ τοῦτο τὸν τόπο, ὁ ὁποῖος φώτισε μὲ τὸ πνευματικό του φῶς τὸν κόσμο καὶ τοῦ δίδαξε τὴν ἀληθινὴ ἀνθρωπιὰ καὶ τὴ σωτηριώδη θεογνωσία.
22/4/25
Προκόπης Αγαθοκλέους: «Αυτό το ταξίδι μού αφήνει μία τεράστια ευλογία»
Ο Προκόπης Αγαθοκλέους, ο οποίος υποδύθηκε τον Άγιο Παΐσιο, μίλησε στο «Ακόμα δεν Είδες Τίποτα» για τον ρόλο του και όσα βίωσε μέσα από αυτόν.
«Αυτό το ταξίδι μου αφήνει μία τεράστια ευλογία. Αυτή η σειρά ήταν μία στροφή προς το μέσα μας. Άλλαξε η κοσμοθεωρία μου και ο τρόπος που αντιμετωπίζω τα πράγματα. Έχω πια σημείο αναφορά τον Άγιο Παΐσιο. Αυτό που νιώθω είναι πως δεν είμαι μόνος μου. Όταν τα πράγματα είναι δύσκολα, έρχεται μία προσευχή που τα κάνει πιο εύκολα τα πράγματα. Άρα γιατί να μη ν λέω ότι μ’ ακούει; Δεν ανήκω στους πολύ θρησκόληπτους που ακολουθούν τα δόγμα σε κάθε του παράγραφο. Ο Θεός δεν είναι δάσκαλος με βέργα αλλά είναι φίλος σου και δίπλα σου».
Όπως είπε, για να υποδυθεί αυτόν τον ρόλο συνάντησε άτομα που τον είχαν γνωρίσει, αλλά και συγγενείς του.
«Ο Άγιος Παΐσιος δόθηκε με πραγματική αγάπη στον κόσμο γιατί βίωσε την αγάπη του Χριστού. Ήταν ένας σύγχρονος Άγιος. Ο κόσμος μου δείχνει με θέρμη την αγάπη του πλέον. Επειδή πρώτη φορά μου συμβαίνει, έρχομαι σε δύσκολη θέση προσπαθώντας να το διαχειριστώ. Μία κυρία κάποια στιγμή με πλησίασε και δεν μπορούσε να μου μιλήσει από τα κλάματα. Την πήρα αγκαλιά και της έλεγα ‘μη κλαις’. Ο αγώνας που δώσαμε για τη σειρά φτάνει στον κόσμο ως αναγνώριση».
Ο αγαπημένος ηθοποιός ανέφερε πως ο Άγιος Παΐσιος αγαπούσε πολύ ένα κοκκινολαίμη και εντελώς τυχαία όποτε ο ίδιος δεν ένιωθε καλά στα γυρίσματα, ένας κοκκινολαίμης εμφανιζόταν και κελαηδούσε...
ΔΕΙΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ
Ιστορώντας υποβλητικά τον Άγιο Βασίλειο στα Βραχναίικα της Πάτρας
Στην ιστορία της τέχνης μαθαίνει κανείς ότι οι αρχαίοι ελληνικοί ναοί ήταν περικαλλείς εξωτερικά, ενώ οι χριστιανικοί έφεραν τη λαμπρότητα στο εσωτερικό τους για να συμβολίσουν το πνεύμα της νέας πίστης. Εντός της εκκλησίας ο άνθρωπος έπρεπε να αισθάνεται το κέντρο του κόσμου και μέσα από την ομορφιά να αντιλαμβάνεται την έννοια του Θεού. Οι αγιογράφοι ήταν εκείνοι με το δυσκολότερο καθήκον. Επρεπε να γεφυρώσουν τα θεία με τα εγκόσμια μέσω της ζωγραφικής. Οσο περνούσαν οι αιώνες, κουβαλούσαν στην πλάτη τους με υπομονή και αξιοσύνη τη βυζαντινή παράδοση. Στις ημέρες μας, είναι ελάχιστοι αυτοί που το κάνουν ως ένα κοπιώδες έργο ζωής και όχι ως στυγνή εμπορική δραστηριότητα. Η περίπτωση του Κώστα Παπατριανταφυλλόπουλου είναι ίσως η πλέον ενδιαφέρουσα από την πρώτη κατηγορία. Ολομόναχος ιστόρησε τον Αγιο Βασίλειο στα Βραχναίικα της Πάτρας, τον τόπο καταγωγής του. Τη συνολική καλλιτεχνική δουλειά του είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε σε μια θαυμάσια έκθεση που είχε κάνει πέρυσι τέτοια περίοδο η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος με τίτλο «Τάχα και αγιογράφος», όπου χάρις στον Σταύρο Ζουμπουλάκη και στον Νίκο Παΐσιο αποτυπώθηκε όλο το εύρος του ταλέντου του.
Ας ξεκινήσουμε από τα προφανή: το μέγεθος του εγχειρήματος. Ο ναός είναι τεράστιος: 700 τ.μ. και σχεδόν 30 μέτρα ύψος. Ξεκινώντας από το 2001 –με κάποια διαλείμματα– ο Παπατριανταφυλλόπουλος δούλεψε εντατικά για 18 καλοκαίρια πάνω σε σκαλωσιές, ώρες ατελείωτες. Ο λόγος που εργαζόταν μόνο θερινούς μήνες ήταν ότι για να βιοπορίζεται, δίδασκε την υπόλοιπη περίοδο στη Σχολή Πετρά. Η πρόταση για να ιστορήσει την εκκλησία προήλθε από τον πρωτοπρεσβύτερο π. Σωτήριο Μανωλόπουλο, ο οποίος τον εμπιστεύτηκε πλήρως, χωρίς ποτέ να παρέμβει ή να κατευθύνει. Σήμερα, το έργο έχει ολοκληρωθεί και απομένουν μονάχα μερικά σταυροθόλια κάτω από τον γυναικωνίτη. Πέρα από τις διαστάσεις των επιφανειών που έπρεπε να καλύψει και το ύψος στο οποίο αυτές βρίσκονταν, το εντυπωσιακό είναι η ίδια η ζωγραφική. Ο καλλιτέχνης μαθήτευσε κοντά στον Τσαρούχη, ο οποίος με τη σειρά του είχε μαθητεύσει κοντά στον Κόντογλου. Συνομίλησε με τον Αλέκο Φασιανό και τον Πάνο Φειδάκη. Μάλιστα, με τον τελευταίο κάθισαν και πειραματίστηκαν για να φτιάξουν τα χρώματα της πολυγνώτειας παλέτας, το κίτρινο, το κόκκινο, το λευκό και το μαύρο, που αναμειγνύοντάς τα με ακρυλικό έκανε 200 διαφορετικές αποχρώσεις. «Με αυτά τα τέσσερα μόνο, μαζί με το πράσινο της γης, είναι ζωγραφισμένος όλος ο ναός», μας εξηγεί. Είναι πράγματι απίστευτο να διακρίνει κανείς πως όλα τα χρώματα προέρχονται αποκλειστικά από αυτήν την κλίμακα ξεγελώντας το μάτι. «Δουλεύεις όπως οι υφάντρες, που με λίγα υλικά πετυχαίνουν το αποτέλεσμα που θέλουν» υπογραμμίζει. Την ίδια δεινότητα που έχει ο χρωστήρας του, την ανακαλύπτει κανείς στα ψηφιδωτά με βότσαλα.
Ο Παπατριανταφυλλόπουλος δεν λογάριασε χρόνο και κόπο. Δεν προέταξε τη φιλοδοξία ή την αμοιβή παρά μόνο την τεράστια αγάπη του για τη ζωγραφική και τον σεβασμό στο έργο των δασκάλων του. Και μέσα από την αφοσίωση αυτή κατάφερε να φτιάξει την υποβλητική ατμόσφαιρα που βρίσκει κανείς σε ναούς που στέκουν σιωπηλοί μάρτυρες της Ιστορίας. Αν βρεθείτε ή περνάτε από την Πάτρα αξίζει να δείτε αυτό το μνημείο της σύγχρονης νεοελληνικής εκκλησιαστικής τέχνης. Χρόνια πολλά και καλή μας Ανάσταση.
Μαργαρίτα Πουρνάρα / Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
21/4/25
Πάσχα στήν Ἱερά Μητρόπολη Πατρῶν
Μέ λαμπρότητα ἑορτάσθη ἡ ἑορτή τῶν ἑορτῶν καί πανήγυρις τῶν Πανηγύρεων, δηλ. ἡ Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου στήν Πάτρα.
Τό Μεγάλο Σάββατο τό βράδυ πραγματοποιήθηκε ἡ ὑποδοχή τοῦ Ἁγίου Φωτός ἒμπροσθεν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, τοῦ Ἐπισκοπείου Πατρῶν, ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου καί τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κερνίτσης κ. Χρυσάνθου, παρουσίᾳ πλειάδος Ἱερέων καί πλήθους εὐσεβοῦς Λαοῦ ἀπό ὃλες τίς Ἐνορίες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως, πού ἦλθαν γιά νά παραλάβουν τό Ἃγιο Φῶς.
Ἐν συνεχείᾳ, ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, ἐχοροστάτησε στήν τελετή τῆς Ἀναστάσεως καί ἐτέλεσε τήν Πασχαλινή Θεία Λειτουργία, στόν Νέο Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου Πατρῶν, ὅπου χιλιάδες πιστοί συμμετεῖχαν τόσο στήν Ἀκολουθία τῆς Ἀναστάσεως, ὅσο καί στήν Ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία.
Ὁ Θεοφιλέστατος Ἐπίσκοπος Κερνίτσης κ. Χρύσανθος ἐτέλεσε τήν Ἀναστάσιμη Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Εὐαγγελιστρίας Πατρῶν, ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ.
Σέ ὃλους τούς Ἱερούς Ναούς τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως τῶν Πατρῶν ἀνεγνώσθη ἡ Πασχαλινή Ἐγκύκλιος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου.
.jpg)
Η συνάντηση των 5 Επιταφίων στην πλατεία Αριστοτέλους της Θεσσαλονίκης – Χιλιάδες πιστοί
Στην πλατεία Αριστοτέλους συναντήθηκαν το βράδυ 5 Επιτάφιοι με πλήθος κόσμου να ακολουθεί τις πομπές που ενώθηκαν στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για τις λιτανευτικές πομπές των Επιταφίων του Μητροπολιτικού Ι. Ναού του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του Καθεδρικού Ι.Ν. της Του Θεού Σοφίας, του Ι.Ν. Παναγίας των Χαλκέων, της Ι. Μονής της Αγίας Θεοδώρας και του Ι.Ν. Αγίου Νικολάου του Τρανού.
Το μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας Κ. Τασούλα για το Πάσχα
«Το πανανθρώπινο και οικουμενικό μήνυμα της Ανάστασης του Κυρίου ήδη αγκαλιάζει την Ελλάδα και όλο τον Ελληνισμό. Είναι το πιο συγκλονιστικό μήνυμα που έχει ακουστεί ποτέ στον κόσμο. Εκφράζει τη μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική ανατροπή που έγινε ποτέ στην ιστορία του κόσμου.
Ο θάνατος συντρίβεται από τη ζωή, το σκοτάδι συντρίβεται από το φως. Αυτό ακριβώς το μήνυμα σήμερα αγκαλιάζει όλη την Ελλάδα και τον Ελληνισμό. Ο Χριστός σήκωσε τις αμαρτίες του κόσμου, ανέλαβε τις ευθύνες για τις πράξεις μας και πέθανε μαρτυρικά ως άνθρωπος.
Αλλά ενώ πέθανε ως άνθρωπος, αναστήθηκε ως Θεός και με την Ανάστασή Του μας χάρισε ό,τι πολυτιμότερο έχουμε για την πορεία της ζωής μας. Την πίστη, στην ελπίδα και στην αισιοδοξία. Γι’ αυτό ο Έλληνας είναι τόσο άρρηκτα δεμένος με το Πάσχα, γιατί πιστεύει και αισιοδοξεί για τη δική του ζωή και για την πορεία της πατρίδος του.
Και αυτή η ελπίδα και η αισιοδοξία είναι διάχυτη σήμερα στην Ελλάδα. Σήμερα Κυριακή όλη η χώρα θα αντηχεί το Χριστός Ανέστη και το Αληθώς Ανέστη! Η Κυριακή του Πάσχα θα αντηχεί στα τέσσερα άκρα της Ελλάδος. Αυτή την αισιοδοξία και αυτή την ελπίδα με την οποία οι Έλληνες αντικρίζουν την προσωπική τους, την οικογενειακή τους πορεία, αλλά και την εθνική τους πορεία. Και όσο τα αντικρίζουν με ελπίδα και αισιοδοξία, τόσο ξεπερνιούνται τα προβλήματα, τα εμπόδια, οι δυσκολίες, οι αναποδιές.
Αυτό ισχύει και για την εθνική μας πορεία. Η εθνική μας πορεία έχει να κάνει με την εθνική μας ασφάλεια και με την εθνική μας προκοπή. Και όταν τα αντιμετωπίζουμε με αισιοδοξία και ελπίδα, η πορεία τους είναι ακόμη καλύτερη.
Η πορεία του έθνους μας, η πορεία της πατρίδος μας, η τύχη του λαού μας είναι ακόμη καλύτερη. Και γίνεται ακόμη καλύτερη και πιο ευοίωνη, όταν όλα αυτά τα αντιμετωπίζουμε, όσο το δυνατόν πιο μονοιασμένοι γίνεται. Πιο μονοιασμένοι στα μεγάλα και σπουδαία που πάντα μας ένωναν. Και που πάντα θα μας ενώνουν.
Γιορτάζουμε λοιπόν σήμερα τη νίκη της ζωής, τη νίκη του φωτός, τη νίκη της ελπίδας και τη νίκη της αισιοδοξίας. Για τη ζωή μας, για την οικογένειά μας και για την πατρίδα μας.
Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και σε όλους τους Έλληνες. Χριστός Ανέστη!»
Πάσχα 2025
Για το Άγιο και Μέγα Σάββατο († Αρχ. Γεώργιος Καψάνης, Προηγούμενος Ι. Μ. Γρηγορίου Αγίου Όρους)
Η ταφή του Κυρίου είναι το έσχατο, το τελευταίο σημείο της κενώσεώς Του, της εξουδενώσεώς Του. Αυτός ο Κύριος της ζωής και του θανάτου να βρίσκεται νεκρός μέσα στον τάφο! «Λογισθείς εν τοις νεκροίς», όπως λέει η Εκκλησία μας. Και έτσι, ενώ ο Ίδιος συγκαταριθμήθηκε με τους απ’ αιώνος νεκρούς, ως νεκρός ο Ίδιος νέκρωσε τον θάνατο, ανεστήθη εκ των νεκρών και συνανέστησε μαζί Του παγγενή τον Αδάμ, όλο το ανθρώπινο γένος.
Δεν ήθελε ο Κύριος να μας σώσει εξωτερικά, ως ένας από μηχανής θεός, όπως στις αρχαίες τραγωδίες. Μας έσωσε μπαίνοντας μέσα στην ίδια τη δική μας την τραγωδία, μέσα στο δικό μας αδιέξοδο, μέσα στον θάνατό μας, και στον τάφο μας ακόμα. Και όταν πια έκανε το μεγαλύτερο έργο της φιλανθρωπίας Του, να μπει και μέσα στον τάφο μας, εκείνη την ώρα νίκησε τον θάνατο, αναστήθηκε ο Ίδιος και συνανέστησε και εμάς.
Δεν ήθελε να μας αναστήσει, χωρίς ο Ίδιος να συγκαταριθμηθεί μεταξύ των νεκρών των εν μνήματι κειμένων. Έτσι γνωρίζουμε ότι ο Θεός, τον οποίο πιστεύουμε, είναι ένας Θεός ο οποίος πράγματι συμμερίστηκε όλη τη δική μας οδύνη και ταλαιπωρία. Και δεν υπάρχει σημείο δυστυχίας του ανθρώπου το οποίο ο Ίδιος να μη συμμερίστηκε, να μη έκανε δικό Του. Έκανε δικά Του όλα τα δικά μας παθήματα, εκτός της αμαρτίας, για να μας θεραπεύσει από αυτά. Αν δεν έκανε δικό Του και τον δικό μας θάνατο, δεν θα μας ανιστούσε ούτε θα θεράπευε τον θάνατό μας.
Γι’ αυτό και εμείς σήμερα με βαθιά ευγνωμοσύνη, με όση συναίσθηση μπορούμε να έχουμε λόγω της πνευματικής μας αναισθησίας, προσκυνούμε νοερώς τον εν τω τάφω τεθέντα Κύριο, τον ευχαριστούμε, τον ευγνωμονούμε και τον αναγνωρίζουμε ως τον μόνο αληθινό ευεργέτη της ζωής μας, διότι είναι ο μόνος ο οποίος νίκησε τον θάνατό μας. Και συγχρόνως τον παρακαλούμε να βοηθήσει και εμάς να αποκτήσουμε Χριστοήθεια, δηλαδή ήθος Χριστού, ήθος όμοιο με το δικό Του ήθος, το οποίο ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος λέγει και «ομοήθειαν Θεού», (*) δηλαδή ήθος όμοιο με τον Θεό.
(Από το βιβλίο: † Αρχιμανδρίτου Γεωργίου, Ομιλίες σε Εορτές του Τριωδίου και περί αρετών (των ετών 1981-1991) Γ’. Έκδ. Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου, Άγιον Όρος 2017, σελ. 207)
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)