20/5/13

Ευπάλιο Δωρίδος, Μ. Παρασκευή 2013


Του Αντώνη Ζέρβα - ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19.5.13


Όσοι τη Μ. Εβδομάδα εξόρμησαν από την πρωτεύουσα για την εορτή του Πάσχα, και ήταν πολυάριθμοι, αν κρίνω από το χωριό του πατέρα μου που έμοιαζε περισσότερο με καλοκαιρινό θέρετρο παρά με ανοιξιάτικο προορισμό, θα ένιωσαν φαντάζομαι για μια ακόμη φορά το παράδοξο των σύγχρονων καιρών: μόνο οι θρησκευτικοί εορτασμοί εξακολουθούν να γεννούν γνήσιο αίσθημα συλλογικής χαράς γιατί, περιέργως, τότε μόνο νιώθεις πως έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από πού έρχεσαι παρά το πού πηγαίνεις!

Η κατάμεστη πλατεία του χωριού κάτω από τους δίδυμους αρχαιοπρεπείς πλατάνους της αχούσε από τις αφηγήσεις και τα καλαμπούρια των παλαιών που δυστυχώς πλέον ανήκουν ως επί το πλείστον στη γενιά μου. Το απογευματάκι, οι κατανυκτικοί ψαλμοί του πατροπαράδοτου πένθους θα τύλιγαν με τη γλυκύτητά τους το ολάνθιστο και ήρεμο τοπίο. Στη Μαντήλω, που είχε κατεβάσει νερά, όπως τότε που ήμασταν μικροί, κόαζαν όλη νύχτα τα βατράχια. Και προς τα ξημερώματα, μια κουρούνα έσκουζε με τη ρουμελιώτικη φωνίτσα της «ουσκούρ, ουσκούρ» (γαλλιστί βοήθεια).

Ναι και η φύσις αποκαραδοκεί την ανάσταση, φωνάζοντας βοήθεια!



 


Οσο κι αν φωνασκούμε όμως, λίγα πράγματα μένουν από τη γνήσια πίστη και ακόμη λιγότερα από τις λιτές και μετρημένες κοινωνίες που θεμελίωνε. Ο συνετός άνθρωπος ξέρει ότι, παρά τη νοσταλγία που τον κάνει να τρέχει στα χωριά και τις εξοχές για να γιορτάσει την Ανάσταση, ποτέ δεν θα είναι στο ύψος του θεολογικού νοήματος της μεγάλης εορτής. Ο Χριστός δεν αναστήθηκε για τη μακροημέρευση του φυσικού ανθρώπου που είναι φόβος, επιθυμία και ελπίδα. Το αντίθετο μάλιστα. Σηκώθηκε για να τον απελευθερώσει από τη φυσική ζωή και γι’ αυτό η αναστάσιμη ζωή δεν είναι η κανονική ζωή που ξέρουμε και ζούμε όπως όπως. Η αληθινή ζωή του Χριστού πατάει τη φυσική ζωή, διά της νεκρώσεως και του θανάτου.

«Οποιος βλέπει πρόσωπο θεού, που ’ναι η ίδια η ζωή, πρέπει να πεθάνει», έγραφε τη Μ. Παρασκευή του 1713, ο Εγγλέζος μεταφυσικός ποιητής John Donne, υποχρεωμένος να ταξιδεύει προς τα δυτικά την ημέρα που η καρδιά του ήταν όλη στραμμένη προς την ανατολή της Ανάστασης.

Η πίστη μπορεί να ενδιαφέρει ακόμη ως προσωπικό βίωμα, διότι η πίστη δεν είναι, ούτε ποτέ ήταν, εύκολο πράγμα. Αλλά το κοινοτικό ήθος δεν νοιάζεται και πολύ για την ατομική πίστη, επειδή ακριβώς δεν αντιλαμβάνεται το άτομο με τον τρόπο του σπουδαίου Εγγλέζου ποιητή, ο οποίος ξέρει να παίρνει απόσταση για να κατανοήσει με σπαρακτική ειλικρίνεια τη σχέση του με την πίστη. Και επειδή ακριβώς η ιδιωτική πίστη δεν έχει μεγάλη πέραση στη γλώσσα μας, γι’ αυτό μένουν τόσο ζωντανές ακόμη οι θρησκευτικές εορτές στον τόπο μας που κατά τ’ άλλα είναι πλέον απολύτως εκκοσμικευμένος.

Ποιο μπορεί να είναι το πνευματικό νόημα της Αναστάσεως σήμερα για μας τους πολλούς που δεν διαθέτουμε ίσως το σπάνιο δώρο της πίστης, πλην νιώθουμε, τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο, το παμπάλαιο πένθος των παλαιών για την αληθινή ζωή και επαναλαμβάνουμε τις ευωχίες μιας λησμονημένης προσδοκίας;

Ανάσταση, σκεπτόμουν, ένα πράγμα μπορεί να σημαίνει σήμερα: ότι δεν πρέπει να αποδίδουμε και μεγάλη αξία στη ζωή και τις υποσχέσεις της, αν θέλουμε να ζήσουμε καλά, όσο θα ζήσουμε. Οτι η πιο θανάσιμη αρρώστια είναι η σύγχρονη «μελλοντοπάθεια» και ότι το μέλλον, πηγή κάθε δυστυχίας κατά την πανάρχαια σοφία, είναι κατάρα ως σύστημα προόδου, κυρίως όταν αφηνόμαστε να πιστέψουμε πως θα ευτυχήσουμε, αλλάζοντας τα πάντα.


Δεν υπάρχουν σχόλια: