Σεβασμιώτατε,
Σεβαστοί πατέρες,
Κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη τιμή για μένα, ως νέος της Κύπρου, να στέκομαι σήμερα ενώπιόν σας, σε αυτή την ιδιαίτερη βραδιά που η Χριστιανική Εστία Πατρών στα πλαίσια των Πρωτοκλητείων που διοργανώνει κάθε χρόνο η Ιερά Μητρόπολη Πατρών, τιμά τη μνήμη ενός εκ των ηρωικότερων μορφών της νεότερης ιστορίας της Κύπρου, του Γρηγόρη Αυξεντίου. Ενός ανθρώπου που με τη θυσία του όχι μόνο χαράχτηκε στις καρδιές ολόκληρου του ελληνισμού, αλλά έγινε σύμβολο των αθάνατων αξιών που συνθέτουν την πνευματική και εθνική μας ταυτότητα: την πίστη στον Θεό, την αφοσίωση στην πατρίδα και την ακατάλυτη δύναμη του πνεύματος.
Στο πρόσωπο του Γρηγόρη Αυξεντίου συναντιούνται δύο πανίσχυρες δυνάμεις: η αγάπη για την ελευθερία και η αμετάβλητη πίστη στον Θεό. Αυτές οι αξίες που εμείς σήμερα αποκαλούμε "ακατάλυτες" δεν είναι απλά λέξεις· είναι οι ίδιες δυνάμεις που τον όπλισαν την κρίσιμη στιγμή, την ώρα της μάχης, και τον ώθησαν να κάνει την ύστατη θυσία για την πατρίδα του. Γιατί ο Αυξεντίου «πούμαθε στη Μεγάλη Σχολή του Αγώνα τόσα μόνο γράμματα όσα να φτιάχνουν τη λέξη ”ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ“» …δεν πολεμούσε μόνο για την αποτίναξη του βρετανικού ζυγού. Πολεμούσε, κυρίως, για την τιμή, την αξιοπρέπεια και το δικαίωμα του λαού του να ζει ελεύθερος.
Η ηρωική θυσία του, στις 3 Μαρτίου 1957, στη σπηλιά του Μαχαιρά, δεν ήταν απλώς μια στιγμή αυτοθυσίας. Ήταν η τελική πράξη ενός αγώνα που συνδύαζε τη σωματική αντοχή με την πνευματική ανύψωση. Εκεί, ο Γρηγόρης Αυξεντίου, περικυκλωμένος από βρετανικές δυνάμεις, επέλεξε να μην παραδοθεί, επιλέγοντας τον δρόμο της αιώνιας δόξας. Όπως οι μάρτυρες της πίστης μας, θυσιάστηκε κι αυτός εν πλήρει συνειδήσει, έχοντας βεβαία την πεποίθηση ότι το ολοκαύτωμά του θα γινότανε σπόρος ελευθερίας για τις επόμενες γενιές.
Η πνευματική του δύναμη, αναμφίβολα, πηγάζει από την ακλόνητη πίστη του στον Θεό. Δεν αρκούσε μόνο να είναι καλός μαχητής, ούτε έφτανε που ήτανε υπαρχηγός της ΕΟΚΑ, κυριότερο γνώρισμά του ήταν το ορθόδοξό του φρόνημα. Η βαθιά του πίστη, λοιπόν, τον θωράκισε απέναντι στον φόβο του θανάτου. Όταν έφτασε η στιγμή της τελικής μάχης, δεν λύγισε αλλά πολέμησε μέχρις εσχάτων, όχι γιατί ήταν ατρόμητος, αλλά γιατί είχε ακλόνητη εμπιστοσύνη ότι η ψυχή του, αγνή και καθαρή, ανήκε στα χέρια του Θεού.
Αναντίλεκτα, το έπος του 1955-1959 στην Κύπρο υπήρξε μια εποχή μεγάλων ηρωικών στιγμών. Ο αγώνας της ΕΟΚΑ δεν ήταν μόνο ένα κίνημα εθνικοαπελευθερωτικό, ήταν και ένας αγώνας πνευματικός. Η λαχτάρα για την Ένωση με την μητέρα Ελλάδα, η απόφαση να αποτινάξουν οι Έλληνες της Κύπρου τον βρετανικό ζυγό, είχε τις ρίζες της βαθιά στον ελληνορθόδοξο πολιτισμό μας. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν (και θα είναι) ένας από τους φωτεινούς φάρους αυτού του αγώνα, όπως και πολλοί άλλοι αγωνιστές που ακολούθησαν τον ίδιο δύσκολο, αλλά ηρωικό δρόμο.
Ο δρόμος αυτός, όμως, δεν τελείωσε το 1959. Πενήντα χρόνια έχουν περάσει από την παράνομη τουρκική εισβολή του 1974, και η Κύπρος παραμένει πληγωμένη, διαιρεμένη, αιματοβαμμένη, αδικαίωτη. Το αίμα των ηρώων που έπεσαν για την ελευθερία του νησιού μας, αναμιγνύεται με τη θλίψη για το κατεχόμενο τμήμα της πατρίδας μας, το οποίο ακόμα βρίσκεται υπό τον παράνομο ζυγό του κατακτητή. Σήμερα, βρισκόμαστε στη σκιά αυτής της μαύρης επετείου, και τα σημάδια της κατοχής είναι βαθιά χαραγμένα στην ψυχή κάθε Έλληνα της Κύπρου. Τα χωριά μας, οι πόλεις μας, οι ναοί μας, τα σπίτια των προγόνων μας, το 37% του νησιού βρίσκονται υπό κατοχή. Τα ματωμένα αυτά χώματα περιμένουν τους αγνοουμένους και τους πρόσφυγες να επιστρέψουν πίσω ακόμα και νεκρούς μα ποτέ ξεχασμένους. Και η μνήμη μας εξακολουθεί να παραμένει ανοιχτή πληγή ψάχνοντας δικαίωση και λύτρωση!
Η Κύπρος, όμως «δεν κείται μακράν». Η παράνομη κατοχή δεν μπορεί να γίνεται ανεκτή. Και όπως πολύ ωραία γράφει σε ποιήμά του ο Κύπριος συνθέτης Μάριος Τόκας: «Τούτη η δίψα δεν σβήνει, τούτη η μάχη δεν παύει, χίλια χρόνια αν περάσουν δεν πεθαίνουμε σκλάβοι».
Πενήντα χρόνια μετά την εισβολή, οι αξίες που μας άφησαν οι ήρωες της ΕΟΚΑ παραμένουν ζωντανές. Η πίστη στην ελευθερία, στη δικαιοσύνη και στην εθνική αξιοπρέπεια είναι οδοδείκτες που μας οδηγούν μέσα στο σκοτάδι του διχασμού και της κατοχής.
Ο αγώνας που έδωσε ο Αυξεντίου και οι συναγωνιστές του δεν ήταν μοναχά για ανεξαρτησία. Πόσο όμορφα εξηγεί τη θυσία του ήρωα ο Γιάννης Ρίτσος στο ποίημα προς τον Αυξεντίου με τίτλο «Αποχαιρετισμός»: «ο άνθρωπος αρχίζει την έγνοια του για το ψωμί κι όλο τραβάει πιο πέρα απ’ τη σκλαβιά του από σκλαβιά σε σκλαβιά, από ξεσκλάβωμα σε ξεσκλάβωμα, απ’ το ξεσκλάβωμα της πατρίδας στο ξεσκλάβωμα του κόσμου ώσπου να νιώσει, μπαίνοντας ίσα στον ουρανό, ν’ αχνίζει το φεγγάρι στον κόρφο του, ώσπου να κλάψει μια νύχτα από αγάπη για όλο τον κόσμο».
Σήμερα, καλούμαστε να πάρουμε τη σκυτάλη και να διαφυλάξουμε την παρακαταθήκη των προγόνων μας ως κόρην οφθαλμού. Δεν είναι αρκετό να θυμόμαστε τους ήρωες μας· οφείλουμε να σταθούμε αντάξιοι των θυσιών τους. Η ψυχή των Ελλήνων του κυπριακού λαού παραμένει αδούλωτη και φωνάζει: Αρνούμαι να ξεχάσω την κατοχή του 37% της Κύπρου που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα. Αρνούμαι να ξεχάσω πως οι γιαγιάδες μας πέθαναν με τις εικόνες των αγνοουμένων παιδιών τους στο χέρι. Αρνούμαι να ξεχάσω τον βίαιο ξεριζωμό από τη γη μας. Αρνούμαι να ξεχάσω πως οι εκκλησίες μας μετατράπηκαν σε σταύλους από τους βαρβάρους. Αρνούμαι να ξεχάσω την Αμμόχωστο, την Μόρφου, την Κερύνεια, το Καρπάσι, τη Λύση, τον Καραβά… Αρνούμαι να είμαι στην χώρα μου ξένος. Αρνούμαι την γη μου να την διαφεντεύουν ξένοι. Αρνούμαι να λησμονώ. Αρνούμαι το ξεχνώ…
Σεβασμιώτατε, Σεβαστοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,
Ο δρόμος μπροστά μας φαντάζει δύσκολος. Αλλά η θυσία του Αυξεντίου μας δείχνει ότι, με πίστη στον Θεό και αφοσίωση στην πατρίδα, μπορούμε να υπερνικήσουμε κάθε εμπόδιο. Η Κύπρος θα βρει ξανά τον δρόμο της αν μετανοήσουμε πραγματικά και επιστρέψουμε ως ο Άσωτος πίσω στον Πατέρα μας. Τότε μόνο ο Θεός θα δει την μετάνοιά μας και θα δώσει την πολυπόθητη λευτεριά που τόσο πόθησαν οι πρόγονοί μας και αγωνίστηκαν κρατώντας στο χέρι μια ελληνική σημαία και ψάλλοντας το «Τη υπερμάχω»!
Κλείνοντας δανείζομαι τα λόγια του πατέρα ενός άλλου τιτάνα του έπους του 1955-59 του Ευαγόρα Παλληκαρίδη. Γράφει στο χρονικό του προς τους συντάκτες της εφημερίδας:
Το δέντρον που φυτέψασιν εντζεν ματζηδονήσιν
Που θέλει κόπριν τζιαι νερό για να καρποφορήσει
Τα δέντρα που φυτέψανε για να καρποφορήσουν
Θέλουν λεβέντικα κορμιά για να τα ποτίσουν.
Σας ευχαριστώ.
Ανδρέας Θεοφάνους, 10.11.24, ΧΕΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου