Η εισήγηση της εκδήλωσης

Εισήγηση Εορτής 25ης Μαρτίου
Χριστιανικής Εστίας Πατρών
2010

Σεβαστοί πατέρες, κυρίες και κύριοι,
 
Η  25η Μαρτίου είναι ημέρα εθνικής υπερηφάνειας και σεμνής καύχησης. Η ελληνική επανάσταση του 1821 δεν είναι μόνο ένα μεγάλο γεγονός της ελληνική μας ιστορίας, αλλά και της ευρωπαϊκής. Κοσμοϊστορικό γεγονός, μας λένε σπουδαίοι ιστορικοί.
 
Η επανάσταση του 1821 είναι ένα θαύμα που δώρισε ο Θεός στο έθνος μας. Θαύμα; Ναι θαύμα, γιατί δεν πρόκειται για την νεκρανάσταση απλός ενός ανθρώπου, αλλά ενός ολόκληρου έθνους∙ και τι έθνους! Με την πλουσιότερη και πλαστικότερη γλώσσα, με το σημαντικότερο σε ολόκληρη την παγκόσμια ιστορία πολιτισμό, η πατρίδα της φιλοσοφίας και των επιστημών, η μάννα της δημοκρατίας, η γη όπου ρίζωσε και εμφωλεύθηκε στις καρδιές των προγόνων μας η μόνη αλήθεια η Ορθοδοξία.
Η πτώση της ένδοξης βυζαντινής αυτοκρατορίας στις 29 Μαΐου του 1453 σήμανε την αρχή των δεινών για τους φτωχούς σκλάβους «ραγιάδες». Μία περίοδος φοβέρας και απειλής αφανισμού του έθνους μας επικράτησε για τετρακόσια περίπου χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου οι Έλληνες πρόγονοι μας δεν έπαψαν να ελπίζουν και να λαχταρούν τη λευτεριά τους, την παλιά αίγλη της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Αυτό μαρτυρούν οι πολλοί θρύλοι που είχαν πλεχθεί σχετικά με το «μαρμαρωμένο βασιλιά» και οι αλλεπάλληλες, αποτυχημένες όμως, προσπάθειες του έθνους μας να αποτινάξει το βαρύ τουρκικό ζυγό.  
 
Και στις 25 Μαρτίου του 1821, την ημέρα που η Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει πανηγυρικά τον Ευαγγελισμό της «Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και αειπαρθένου Μαρίας», ο Υιός της Παρθένου, «υπέγραψε την ελευθερία της πατρίδος μας», όπως χαρακτηριστικά πίστευε ο μεγάλος οπλαρχηγών των Ελλήνων εκείνης της εποχής, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, και την υπογραφή του δεν την πήρε πίσω. Το θαύμα έγινε και το ζούμε μέχρι τις μέρες μας∙ αποκτήσαμε την ελευθερία μας, και διαφυλάξαμε την πίστη ανόθευτη και την υπόστασή μας ως έθνος.
Πώς όμως επιτεύχθει ένα τέτοιο θαύμα; Ποια είναι η «εξήγηση», που κάποιοι σύγχρονοι εκπαιδευτικοί και ιστορικοί φοβούνται να φανερώσουν ή να πιστέψουν, επειδή δεν «συμφέρει» ή επειδή φαίνεται να παραβαίνει τη «λογική του κόσμου»; Η Τουρκία είχε πολλά εσωτερικά, οργανωτικά και άλλα προβλήματα στις μέρες του 1821 και δεν είχε τη δύναμη και την οργάνωση με την οποία κατέκτησε τη Βασιλεύουσα∙ είναι μία απάντηση που ικανοποιεί πολλούς που… προσέχουν τα λόγια τους για να μην δημιουργούνται παρεξηγήσεις, πάντοτε για το «καλό της πατρίδος». 

Ποιο όμως θαύμα βασίστηκε ποτέ στη λογική; Την εξήγηση τη βρίσκουμε γραμμένη στα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών της επαναστάσεως, στα συναξάρια της Εκκλησίας μας, στους βίους των αγίων που μαρτύρησαν στα χρόνια της τουρκοκρατίας για του Χριστού την πίστη.
Πώς άρχισε η επανάσταση; Με δοξολογίες στις εκκλησίες. Με λάβαρο την εικόνα της Παναγίας μας. Με σημαίες που πάνω τους δέσποζε ο τίμιος σταυρός. Με σύνθημα βροντερό, που απηχούσε βαθιά στην καρδιά του οδυρομένου ραγιά: «Ελευθερία ή Θάνατος». Με ψάλμα και χαιρετισμό στα χείλη των σκλαβωμένων Ελλήνων που ανασταίνονταν το «Χριστός Ανέστη».
Ο Χριστός μας, η Ορθόδοξη πίστη μας ανέστησε το γένος μας το 1821. Τι δεσμούς είχε τότε το επαναστατημένο έθνος μας με τη μάννα του Εκκλησία!
Το ψηλαφούμε στην έξοδο του Μεσολογγίου, το ενδοξότερο και δραματικότερο γεγονός της ελληνικής επαναστάσεως, που συγκλόνισε τότε όλο το γνωστό κόσμο. Κάπου δέκα χιλιάδες πολιορκημένοι, μαχητές και λαός – άνδρες, γυναίκες, παιδιά – λειτουργήθηκαν, συγχωρέθηκαν μεταξύ τους, κοινώνησαν τα άχραντα μυστήρια του Χριστού και μετά κίνησαν για την Ελευθερία ή το θάνατο.
Το συναντούμε στα κρυφά σχολεία της εποχής, όπου ο γέροντας ιερέας του χωριού μάθαινε γράμματα τα ελληνόπουλα, διακινδυνεύοντας τη ζωή του.
Το μαρτυρεί η ζωή και ο χαρακτήρας των ηρώων μας. Ναι ίσως είχαν αδυναμίες οι ήρωες, αλλά ασεβείς δεν ήταν, είχαν σαν αρχή το κοινό ποθούμενο την ελευθερία και το καλό του έθνους, πάνω από τις προσωπικές φιλοδοξίες τους. Και αδικήθηκαν και διωγμούς υπέστησαν και το αίμα τους έδωσαν για το συμφέρον του έθνους.
 
Γι’ αυτό και έγινε το θαύμα του 1821. Ο Θεός άκουσε την κραυγή του στενάζοντος σκλαβομένου γένους μας και όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου ευλόγησε την προσπάθεια της επαναστάσεως για να καταλήξει σε Ελευθερία, σε Ανάσταση.
Βρισκόμαστε σε μια εποχή πολλαπλών κρίσεων. Νιώθουμε ταπείνωση για το διασυρμό του έθνους μας από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως ξένων κρατών.
Όμως ας αναλογισθούμε, μέσα από ποιες δυσκολίες επεβίωσε ο αγώνας του 1821;  Οι ίδιοι οι Έλληνες έδωσαν τη λύση στην τότε κρίση με την προσωπική τους θυσία. Άρχοντες, όπως οι Υψηλάντηδες, η Μαντώ Μαυρογένους, ο Θεόδωρος Γκίκας, με κύριο χαρακτηριστικό τα αγνά τους αισθήματα για την ελευθερία της πατρίδος προσέφεραν ότι είχαν και δεν είχαν για τον αγώνα, χρήματα, κόπους, θυσίες, ακόμα και το αίμα τους. Άλλοι θυσίασαν τη ζωή τους ή την οικογένεία τους με μοναδικό αντάλλαγμα «του Χριστού την πίστη και της πατρίδος την ελευθερία». Έτσι κι ο Ιωάννης Γούναρης, όπως θα δούμε στη θεατρική παράσταση που θα ακολουθήσει. Άγνωστος σε πολλούς, θυσίασε την οικογένεια του για να σωθεί το πολιορκημένο Μεσολόγγι. Πόσο διαφέρουμε από αυτό το ηρωικό πνεύμα εμείς οι νεοέλληνες!
 
Γι’ αυτό μέσα από τις εθνικές εορτές μας είναι ευκαιρία να αναλογισθούμε τα σφάλματά μας, να νιώσουμε ποιο είναι το ένδοξο έθνος μας, με ποια πιστεύω έδρασαν οι πρόγονοί μας και να επιστρέψουμε στις ρίζες μας στη θυσία και την προσφορά για το κοινό καλό και συμφέρον.
Η αποψινή εορτή με τα τραγούδια, το θεατρικό έργο, τους δημοτικούς χορούς, που έχουν επιμεληθεί νέοι και νέες της Χριστιανικής Εστίας Πατρών, και οι καταληκτικές επίκαιρες σκέψεις αυτό το πνεύμα της θυσίας θα μας υπενθυμίσουν.     
Οι εορτές αυτές δεν επιτελούνται σαν μία απλή ανάμνηση, σαν ένα τυπικό καθήκον. «Είναι χρέος ιερό να τιμούμε τη μητέρα μας. Καθενός η μητέρα είναι διαφορετική, κοινή δε μητέρα όλων μας είναι η πατρίδα», έλεγε ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Ας γιορτάσουμε λοιπόν με θαυμασμό, με σεμνή καύχηση, αλλά και με ευγνωμοσύνη προς τους ήρωές μας για να υπάρχουμε σαν έθνος. Μιμούμενοι έτσι το παράδειγμα τους  καμία κρίση ή τρικυμία δεν θα μπορέσει ποτέ να μας κάμψει.

Σας ευχαριστώ.

Π. Κουτελάκης