Δ. Πάνος: Ο π. Σεραφείμ των κατασκηνώσεων της Αθήνας

 

Είναι κρίμα να φεύγουν από κοντά μας άνθρωποι που έχουν ακόμη να προσφέρουν, ακμαίοι, σε δημιουργική ηλικία και με δημιουργική διάθεση. Ανθρωπίνως τουλάχιστον... Κι εμείς που περπατάμε τα -άντα και βαδίζουμε προς τα -ήντα, ξέρουμε πια πως κάθε φορά που αποχαιρετούμε κάποιον ή κάτι από το παρελθόν μας, γινόμαστε φτωχότεροι, το χάνουμε ανεπίστρεπτα. Με τα ανθρώπινα μέτρα πάντα...

Αποχαιρετούμε λοιπόν και τον π. Σεραφείμ Ζαφείρη... Τον “κ. Ζαφείρη”, όπως τον ξέραμε, όταν  ψηλός, επιβλητικός και χαμογελαστός μας υποδεχόταν σε κυριακάτικες συναντήσεις των “ομάδων” ή σε κατασκηνωτικές περιόδους. Αυτόν που, αθόρυβα, σεμνά, χωρίς απαιτήσεις και προαπαιτούμενα, έγραψε τη δική του ιστορία από τα μέσα της δεκαετίας του '80 ως τα μέσα της δεκαετίας του '90 στις κατασκηνώσεις Λυκείου των Χαρούμενων Αγωνιστών Αθήνας, στο Λαλιώτη Κορινθίας. 

“Έγραψε ιστορία”... Μεγάλη κουβέντα, θα πει κανείς, από αυτές που λέμε όταν αποχαιρετούμε προσφιλείς μέσα σε κλίμα οδύνης και – γι' αυτό – υπερβολής. Κι όμως. Δεν θα γράψω τίποτε άλλο για το έργο και τη δράση του στα προηγούμενα ή στα επόμενα χρόνια· μόνο αυτό θα προσπαθήσω να στηρίξω: “έγραψε ιστορία”. 

Μέσα της δεκαετίας του '80 λοιπόν, αρχές της δεκαετίας του '90, σε μια εποχή που η Αθήνα άλλαζε, η Ελλάδα άλλαζε, τα αυτονόητα χάνονταν και το “χάσμα” του πριν με το μετά φαινόταν τεράστιο – τουλάχιστον για τους εφήβους Λυκείου και τους φοιτητές ομαδάρχες με τους οποίους ο π. Σεραφείμ ως λαϊκός αρχηγός της κατασκηνώσεως συναναστρεφόταν. Ένας νέος θεολόγος, όχι φοβερά ευφραδής, όχι εντυπωσιακά ευφυής, όχι συναρπαστικά ελκυστικός ως προσωπικότητα, επαρχιώτης – ό,τι πρέπει για να μην πετύχει στην Αθήνα!

Το αντίθετο. Με κάποιον μυστηριώδη τρόπο όλα αυτά γίνονταν πλεονεκτήματα αντί για μειονεκτήματα. Θεολόγος· όχι τίποτε σπουδαίο στα μάτια μας, αλλά τουλάχιστον με συνείδηση των ορίων του και διάθεση να ψάξει και να ρωτήσει και να συναναζητήσει ακόμη με τους νεότερούς του. (Το λες και ταπείνωση). Όχι ιδιαίτερα ευφραδής· γι' αυτό και μετρημένος, χωρίς πολυλογίες και υπερβολές, πάντα εξαιρετικά προετοιμασμένος, για να βρει τρόπους και δρόμους να ξεκλειδώσει την προσδοκία και την προσοχή μας. (Το λες και σύνεση). Όχι εντυπωσιακά ευφυής· γι' αυτό και μακριά από εξυπνάδες και “εξυπνάδες”, από αυτές που τόσο εύκολα χρησιμοποιούν οι ευφυείς για να θαμπώνουν (πρόσκαιρα) το ακροατήριό τους. (Το λες και μέτρο). Όχι συναρπαστικά ελκυστικός ως προσωπικότητα· γι' αυτό και προσπαθούσε να μην ελκύει ο ίδιος σαν “Στέλιος” (το κοσμικό του όνομα), αλλά μέσα από τις ασφαλείς διαδρομές της Αλήθειας την οποία με πάθος διακονούσε. (Το λες και σοφία). Επαρχιώτης· γι' αυτό και δεν προσπαθούσε να δείξει ότι είναι “κάποιος” ή ότι έχει κάνει “κάτι” μπροστά σε εμάς τους “Αθηναίους”, αλλά κρατούσε ό,τι ωραίο “επαρχιακό” είχε ζήσει – την απλότητα, την πρακτική σκέψη, την αγάπη για τη φύση, την εκτίμηση για τα μικρά και τα όμορφα. (Το λες και αγνότητα).

Με αυτά τα (μη) προσόντα λοιπόν, κατάφερε το αδιανόητο: να εξελίσσεται χρόνο με τον χρόνο και να μας συμπαρασύρει μαζί του. Να γίνεται όλο και πιο οικείος, όλο και πιο ζεστός, όλο και πιο ελεύθερος. Να φτάσει το 1995, στην τελευταία χρονιά του ως αρχηγός στην κατασκήνωση Λυκείου Λαλιώτη, να διοικεί χωρίς να διοικεί, να καθοδηγεί χωρίς να ζητά, να συζητά χωρίς να το προσπαθεί. Να έχει 120 εφήβους και 20 στελέχη που να παρακολουθούν ομιλίες και συζητήσεις για τα πλέον δύσκολα θέματα, με σοβαρότητα, ιερότητα σχεδόν, να ρωτούν υπεύθυνα, να διαλέγονται με πάθος και να ανακαλύπτουν αλήθειες. Κι αυτός, με απλότητα, με χάρη, με άνεση, με αγάπη, να κυριαρχεί χωρίς να το ζητά. Ήταν το απόγειό του. 

Όταν μάθαμε ότι την επόμενη χρονιά δεν θα ήταν ξανά αρχηγός, ήμασταν σίγουροι ότι ήταν πια έτοιμος: μπορούσε με βεβαιότητα να διακονήσει την Εκκλησία από την θέση του κληρικού, του πνευματικού οδηγού που έχει αποδείξει τα χαρίσματά του – όχι τα δικά του, αλλά αυτά που χάριτι Θεού καλλιεργούσε τόσα χρόνια. 

“Έγραψε ιστορία”, είπα πως θα αποδείξω. Προσωπικά δεν μπορώ να μην θεωρήσω πως έγραψε ιστορία ένας άνθρωπος που σημάδεψε μια ολόκληρη γενιά ανθρώπων με τις αρετές του – την αγνή του καρδιά, που με σύνεση και μέτρο γινόταν παράδειγμα ταπείνωσης και πηγή σοφίας. Μα για όλα αυτά υπάρχει και το επισφράγισμα: το – συγκινητικό όταν το ανακαλώ - αίσθημα ελευθερίας που άφησε στις ψυχές μας η επαφή μαζί του: μας αγαπούσε – και μας αγαπούσε ελεύθερα, όχι κυριαρχικά, όχι δεσμευτικά, όχι πειθαναγκαστικά. 

Ιστορία δεν μπορεί να γραφτεί παρά μόνο όταν γράφεται με ελευθερία και αγάπη. Τώρα που το σκέφτομαι, αυτή δεν είναι η ανθρώπινη ιστορία: είναι η θεϊκή ιστορία, αυτή που επέλεξε ως όργανό της τον μακαριστό π. Σεραφείμ Ζαφείρη.

Ας εύχεται υπέρ ημών...

Δημ. Πάνος

κατασκηνωτής και ομαδάρχης στις κατασκηνώσεις Λαλιώτη