Ο Σταυρός του μαρτυρίου του Απ. Ανδρέου

Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ βρισκόταν στην Πάτρα μέχρι τον δωδέκατο - δέκατο τρίτο αιώνα. Οι σταυροφόροι τον έφεραν στην Γαλατία, στην περιοχή της Βουργουνδίας. Στη Γαλλική επανάσταση το 1789 ρίχτηκε από τους επαναστάτες στη φωτιά να καεί. Τότε έπεσε με κίνδυνο και έσωσε ένα τμήμα του ένας ιερέας, και το έβαλε με τις φροντίδες του σε μια θήκη σε φυσικό μέγεθος σταυρού και το απέθεσαν στην υπόγεια κρύπτη του ναού του Αγίου Βίκτωρος στην Μασσαλία. Το ιερό αυτό λείψανο ήταν δυο κομμάτια ξύλου με διαστάσεις 98x26x6 εκατοστά το ένα και 70 το άλλο.

Στις 9 Οκτωβρίου 1979 ο Σεβ. Μητροπολίτης Πατρών ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ πήγε στην Μασσαλία και συνάντησε τον Καρδινάλιο Αρχιεπίσκοπο της Roger Etchegaray για να εξετάσουν την δυνατότητα επιστροφής του Σταυρού τού μαρτυρίου του Αγίου Ανδρέου στην πόλη που μαρτύρησε. Ο Αρχιεπίσκοπος Μασσαλίας δέχθηκε την πρόταση χωρίς καμιά επιφύλαξη και είπε λογικά και ευγενικά: «Εφ' όσον εκ Πατρών εκομίσθη ενταύθα ο Σταυρός, ανήκει εις τας Πάτρας και θα αποδοθεί εις την πόλιν αυτήν».

Στις 19 Οκτωβρίου 1979 ανοίχθηκε η λειψανοθήκη που είχε μέσα τον Σταυρό, από μικτή επιτροπή, έγινε το σχετικό πρακτικό και καθορίστηκε η μέρα της επιστροφής η 20ή Ιανουαρίου 1980.

Την Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 1980 αεροπλάνο τής πολεμικής Αεροπορίας μας πέταξε στη Μασσαλία, μεταφέροντας την επιτροπή που θα τον παραλάβαινε. Την ίδια μέρα έγινε η σχετική τελετή και ψάλθηκαν οι ύμνοι που ταίριαζαν σε μια ατμόσφαιρα πολλής συγκίνησης και κατάνυξης.

Το Σάββατο το μεσημέρι στις 19 Ιανουαρίου 1980 το αεροπλάνο με τον Σταυρό του Αγίου Ανδρέα προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο του Αράξου. Μετά την επίσημη υποδοχή σχηματίσθηκε η πομπή για τη μεταφορά του στην Πάτρα. Ο Σταυρός ήταν πάνω σε ανοιχτό μεγάλο αυτοκίνητο στολισμένος με λουλούδια μέσα σ' ένα πλαίσιο, με λουλούδια κι αυτό. Μπροστά στην πομπή ήταν ο Μητροπολίτης Πατρών στο αυτοκίνητο του και ακολουθούσαν το Ιερό Κειμήλιο τα αυτοκίνητα των δύο αντιπροσωπειών. Στο δρόμο Αράξου - Πατρών υποδέχτηκαν τον Σταυρό οι χριστιανοί με τους ιερείς τους με εξαπτέρυγα, λουλούδια και θυμιάματα, στρώνοντας χαλιά και τα ρούχα τους και γονατίζοντας με βαθύτατη ευλάβεια.
Η πομπή πέρασε τους κεντρικούς δρόμους των Πατρών και έφθασε στον νέο μεγάλο ναό του Αγίου, όπου και πλαισιώθηκε από τον κλήρο της πόλεως. Οι καμπάνες των Εκκλησιών και οι Φιλαρμονικές των Πατρών χαιρέτιζαν την επάνοδό του. Σε ειδική εξέδρα περίμεναν τον Σταυρό ο Μητροπολίτης Πατρών, άλλοι Μητροπολίτες, ο Καρδινάλιος Roger Etchegaray με τον βοηθό Επίσκοπο και την λοιπή συνοδεία του, και ο προϊστάμενος του ναού του Αγίου Βίκτωρος της Μασσαλίας, καθώς και ο Ρωμαιοκαθολικός Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πατρών, ακόμη δε και οι εκπρόσωποι των πολιτικών και στρατιωτικών άρχων της πόλης. Πλήθη κόσμου γέμισαν την μεγάλη πλατεία του ναού.
..........

Κατόπιν ο Μητροπολίτης Πατρών ανέπεμψε ευλαβική ευχή, και ύστερα προσφώνησε τον Καρδινάλιο και τους ακολούθους του και άκουσαν όλοι την απάντησή του, που άρχιζε έτσι:
 
«Αδελφοί και αδελφαί εν Κυρίω,
Προ παντός άλλου ας ευχαριστήσωμεν τον Κύριον δια την χάριν που μας δίδει να ζώμεν από κοινού αυτήν την ιστορικήν στιγμήν. Άγιος ο Θεός! Άγιος Ισχυρός! Άγιος Αθάνατος!...».
 
Ακολούθησε Μέγας Εσπερινός και το πρωί της Κυριακής 20 Ιανουαρίου έγινε πανηγυρική πολυαρχιερατική θεία Λειτουργία...
 

Από το βιβλίο Ο ΨΑΡΑΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ 

του Ι. Αγαπητού

Ψηφιδωτό στο ναό του Αγ. Ανδρέου