ΠΑΥΛΟΣ ΜΕΛΑΣ (1870-1904)
Αξιωματικός του ελληνικού στρατού από τους πρωτοπόρους του Μακεδονικού Αγώνα. Ήταν γόνος επιφανούς οικογενείας, η οποία είχε ηπειρωτική καταγωγή. Ωστόσο άφησε γυναίκα και παιδιά κι έτρεξε, επικεφαλής τριανταπέντε γενναίων, στη Δυτική Μακεδονία, κυνηγώντας τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, προστατεύοντας τον υπόδουλο ελληνισμό και αναπτερώνοντας τις εθνικές ελπίδες.
Το παράδειγμά του βρήκε αθρόους μιμητές, ώστε να αναπτυχθεί έντονη και αποδοτική Μακεδονική δράση και να ματαιωθούν τα κατακτητικά σχέδια του Βουλγαρικού Κομιτάτου. Στις 13 Οκτώβρη 1904 ο Παύλος Μελάς προδόθηκε στους Τούρκους από βουλγαρική συμμορία, περικυκλώθηκε στο χωριό Σιάτιστα, κοντά στην Καστοριά και, πληγωμένος, πέθανε την ίδια μέρα. Ο θάνατός του υπήρξε το έναυσμα για να κραταιωθεί ο μακεδονικός αγώνας αλλά και αφορμή για να εξαρθεί από την ποίηση και την πεζογραφία μας η ηρωική του ψυχή.
Ιδιαίτερο βιβλίο, «Ηρώων και Μαρτύρων αίμα» του αφιέρωσε ο επίσης Μακεδονομάχος και συγγενής του Ίων Δραγούμης. Ο απλοϊκός λαός πέρασε το θρύλο του στο δημοτικό τραγούδι:
- Ποιος είσαι συ που μου μιλείς, ποιος είσαι συ που κρένεις.
- Εγώ είμαι ο Παύλος ο μελάς στον κόσμο ξακουσμένος».
- Εγώ είμαι ο Παύλος ο μελάς στον κόσμο ξακουσμένος».
Ο Κ. Παλαμάς έγραψε το πιο εκφραστικό ποίημα, στο οποίο υμνεί τον ήρωα και δίνει την απήχηση του θανάτου του.
Σε κλαίει λαός. Πάντα χλωρό να σειέται το χορτάρι
στον τόπο που σε πλάγιασε το βόλι, ω παλικάρι.
Πανάλαφρος ο ύπνος σου του Απρίλη τα πουλιά
σαν του σπιτιού σου να τ΄ακούς λογάκια και φιλιά
και να σου φτάνουν του σκληρού χειμώνα οι καταρράχτες
σαν τουφεκιού αστραπόβροντα και σαν πολέμου κράχτες.
Πλατιά του ονείρου μας η γη και απόμακρη. Και γέρνεις
εκεί και σβεις γοργά.
Ιερή στιγμή. Σαν πιο πλατιά τη δείχνεις, και τη φέρνεις
σαν πιο κοντά!
Έχει δίκιο ο Παλαμάς, γιατί ο Παύλος Μελάς έπλασε και έθρεψε τα όνειρα της πλατειάς ελληνικής γης. Φαινόταν βέβαια απόμακρη, δηλ. ήταν ακόμα σκλάβα η Μεκεδονία, αλλά την έφερε πιο κοντά η θυσία του μεγάλου ήρωα. Ο Παύλος Μελάς έκανε το καθήκον του. Εμείς;
Σκόνδρας Ηλίας
Ο Παύλος Μελάς
Αλήθεια, το εθνικό θέμα πού βρίσκεται;
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτή είναι μια πολύ καλή ερώτηση.Που βρισκόμαστε;Για άλλη μία φορά η ελληνική διπλωματία παρουσιάζεται ανάξια να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.Κι έτσι έχουμε οδηγηθεί σε αλλεπάλληλες υποχωρήσεις αποδεικνύοντας καθημερινά το ολίγιστον της ελληνικής προσπάθειας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΒράχος
Η μνήμη του Παύλου Μελά και όλων των Μακεδονομάχων πρέπει να μένει πάντα ζωντανή» Εκατόν πέντε χρόνια πέρασαν από τη χρονιά (13-10-1904) που ο θάνατος του ήρωα Παύλου Μελά σφράγισε τον αγώνα για την σωτηρία της Μακεδονίας μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ θάνατός του όχι μόνο συγκίνησε όλον τον Ελληνισμό αλλά και ξύπνησε συνειδήσεις και έδωσε στον αγώνα τη νέα πνοή που χρειαζόταν.
Η μνήμη του Παύλου Μελά, η μνήμη όλων των Μακεδονομάχων, του Καπετάν Κώτα, του Καπετάν Βαγγέλη Στρεμπενιώτη, του Κώστα Γαρέφη, του Τέλου Αγαπηνού, του Λεωνίδα Πετρουλάκη και όλων των άλλων αφανών γηγενών και μη Μακεδονομάχων, από την Κρήτη, τη Θράκη, τα νησιά, την Κύπρο, από όλη την Ελλάδα, πρέπει να μένει πάντα ζωντανή.
Οι ηρωισμοί και οι θυσίες των Μακεδονομάχων για την ελευθερία της Μακεδονίας, είναι για όλους μας σήμερα ένα μεγάλο σχολείο.
Η επέτειος του θανάτου του Παύλου Μελά, ας γίνει αφορμή να διαβάσουμε και να μάθουμε καλύτερα όλα όσα έζησε ο τόπος μας την περίοδο του ένδοξου Μακεδονικού Αγώνα. Μόνο όταν γνωρίζουμε καλά το ιστορικό μας παρελθόν μπορούμε να προχωρήσουμε με επιτυχία στο μέλλον.
Βασίλης Παπαγεωργόπουλος